Σε μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Current Biology, ερευνητές του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης και του Imperial College, με επικεφαλής Ελληνίδα ερευνήτρια, ρίχνουν φως στις τακτικές που χρησιμοποιούν τα βακτήρια στα «παιχνίδια πολέμου» που παίζουν μεταξύ τους. Αποκωδικοποιούν την βακτηριακή συμπεριφορά, αποκαλύπτοντας ότι τα βακτηρίδια προσεγγίζουν τις συγκρούσεις με τον ίδιο τρόπο, όπως ένας στρατός, απαντώντας σε μια απειλή με συντονισμένες συλλογικές αντεπιθέσεις.

Όπως τα ζώα και σε κάποιο βαθμό οι άνθρωποι, τα βακτηρίδια απολαμβάνουν μια καλή μάχη μεταξύ τους. Τα όπλα τους είναι οι τοξίνες που εκκρίνουν και με αυτές πασχίζουν να κατακτήσουν νέα εδάφη. Και, όπως αποκαλύπτεται, είναι τόσο πολυμήχανα, που οι ίδιοι οι ερευνητές έκαναν λόγο για «ένα βακτηριακό Game of Thrones».

Οι ερευνητές, με επικεφαλής την ερευνήτρια στο Τμήμα Επιστημών Ζωής του Imperial College του Λονδίνου, Δέσποινα Μαυρίδου και τον καθηγητή εξελικτικής βιολογίας Κέβιν Φόστερ του Τμήματος Ζωολογίας του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, μελέτησαν μάχες κοινών κολοβακτηρίων E.coli, τα οποία φιλοξενούνται και στο ανθρώπινο σώμα.

Τα ευρήματα αποκάλυψαν ότι όλα τα βακτήρια δεν “πολεμούν” με τον ίδιο τρόπο. Κάθε στέλεχος προσεγγίζει μια σύγκρουση με ένα διαφορετικό επίπεδο επίθεσης, μερικοί να είναι υπερ-επιθετικοί και άλλοι πολύ πιο παθητικοί. Εκτός από αυτές τις βασικές διαφορές στην επιθετικότητα, η έρευνα δείχνει επίσης ότι ορισμένα στελέχη δεν μπορούν μόνο να εντοπίσουν μια επίθεση από μια εισερχόμενη τοξίνη, αλλά μπορούν επίσης να ανταποκριθούν γρήγορα για να προειδοποιήσουν την υπόλοιπη αποικία. Τα στελέχη στην άκρη της αποικίας θα ανιχνεύσουν την εισερχόμενη επίθεση και θα μοιραστούν αυτές τις πληροφορίες με τα στελέχη πίσω από την μάχη, επιτρέποντάς τους να ανταποκριθούν συλλογικά, με συντονισμένο και εκπληκτικά πολύπλοκο τρόπο.

Είναι η πρώτη φορά που παρατηρείται σε βακτήρια μια τέτοια οργανωμένη συμπεριφορά, η οποία έως τώρα είχε παρατηρηθεί μόνο σε εξελιγμένα ζώα.

«Αυτά που φαίνονται να είναι απλοί οργανισμοί, μπορούν να λειτουργήσουν με πολύ προχωρημένο τρόπο. Η συμπεριφορά τους είναι πιο πολύπλοκη από ό,τι είχαμε προηγουμένως θεωρήσει. Με τρόπο παρόμοιο με τα κοινωνικά έντομα όπως οι μέλισσες και οι σφήκες ή με τα κοινωνικά ζώα όπως τα πουλιά και τα θηλαστικά που βγάζουν κραυγές συναγερμού όταν υφίστανται επίθεση, τα βακτήρια είναι ικανά για μια συντονισμένη επίθεση» δήλωσε ο Φόστερ.

Με δεδομένο ότι ο ανθρώπινος οργανισμός φιλοξενεί ένα τεράστιο αριθμό βακτηρίων, ιδίως στο έντερο, αυτό, κατά τους ερευνητές, σημαίνει ότι μέσα στο σώμα μας λαμβάνει χώρα ένας συνεχής βακτηριακός πόλεμος. Είναι συνεπώς σκόπιμο να μάθουμε περισσότερα πράγματα γι’ αυτές τις μάχες, οι οποίες μπορεί να έχουν ως κατάληξη όχι μόνο την εξόντωση μιας ομάδας βακτηρίων, αλλά και την πρόκληση λοίμωξης ή άλλης ασθένειας στον άνθρωπο – αν επικρατήσουν οι «κακοί».

Όπως δήλωσε η κ. Μαυρίδου, η ερευνητική ομάδα της μελετά ήδη πώς τα βακτήρια χρησιμοποιούν τις τοξίνες για επίθεση ή αυτοάμυνα.

«Ο πόλεμος μετά από πρόκληση μπορεί να είναι επωφελής. Πιθανότατα συμβαίνει μέσα στο έντερο, εκεί όπου τα βακτήρια μπορούν να προκαλέσουν πολλαπλούς αντιπάλους για να τους επιτεθούν και να αλληλοεξοντωθούν» τόνισε.