Το πολυβραβευμένο ανά τα χρόνια ελαιόλαδο της Λέσβου, Protoulis, πάνω από τέσσερις δεκαετίες παράγει ντόπιο, εξαιρετικό σε σώμα και χρώμα λάδι, με τον ίδιο στόχο• την παραγωγή ενός ελαιόλαδου υψηλών προδιαγραφών, με μοναδικό άρωμα και τη χαρακτηριστική, φρουτώδη γεύση του πιο φίνου, φυσικού χυμού ελιάς από τα 200 στρέμματα βιολογικών ελαιώνων.

Η καταγωγή της οικογένειας είναι από τη Μικρά Ασία, όπως και πολλών άλλων κατοίκων του νησιού, που, στα δύσκολα χρόνια, πέρασαν απέναντι και εγκαταστάθηκαν σε διάφορα σημεία της Λέσβου. Οι γονείς και τα τέσσερα αδέλφια Πρωτούλη διάλεξαν την επαρχία του Πλωμαρίου για να ξεκινήσουν τη νέα τους ζωή, ενώ στη συνέχεια, ο Γιώργος, γεννημένος κάπου το 1880, ήταν ο μόνος που παρέμεινε στο νησί, καθώς οι άλλοι τρεις μετανάστευσαν στη Νότια Αφρική.

Εκείνη την εποχή, οι βασικές γεωργικές ασχολίες των κατοίκων ήταν η αμπελοκαλλιέργεια και η ελαιοπαραγωγή, με το να τρυγούν το καλοκαίρι και να μαζεύουν τις ελιές τον χειμώνα. Από τότε ξεκίνησε και η μακριά παράδοση του νησιού στην οινοποίηση, την παραγωγή αποσταγμάτων και ελαιόλαδου.

Ο Γιώργος Πρωτούλης, στα τέλη του 19ου αιώνα, είχε στην ιδιοκτησία του τριάντα στρέμματα από τα οποία η σοδειά μαζευόταν επίπονα και έπρεπε να μεταφερθεί με κόπο στα μικρά, παραδοσιακά, παλαιού τύπου λιοτρίβια της περιοχής. Ώσπου ο γιος του, Γιάννης, πατέρας του Κώστα, αποφάσισε να ασχοληθεί πιο δυναμικά και να επενδύσει στο τοπικό ελαιόλαδο, αγοράζοντας πενήντα ακόμη στρέμματα γης και, το 1975, χτίζοντας το πρώτο τους ελαιοτριβείο, στο Μεγαλοχώρι.

Από τους τρεις γιούς του Γιάννη, ο Παναγιώτης ανέλαβε την εμπορία των προϊόντων τους στη Νότια Αφρική και ο Γιώργος με τον Κώστα έμειναν στο νησί και εξέλιξαν την εταιρεία. Ο Γιώργος έφυγε νωρίς από τη ζωή και έτσι ο Κώστας ανέλαβε να συνεχίσει την οικογενειακή παράδοση, επενδύοντας συνεχώς στη βελτίωση της ποιότητας και την αύξηση της ποσότητας του παραγόμενου ελαιόλαδου.

Το 2005, απέκτησε ένα δεύτερο, πέτρινο ελαιοτριβείο, στον Τρύγονα, ενώ παράλληλα αγόρασε γη φτάνοντας, σήμερα, να καλλιεργεί 400 περίπου στρέμματα, ορεινών και ημιορεινών -κυρίως- ελαιώνων.

Ο εκσυγχρονισμός των δύο ελαιοτριβείων, μία νέα, υπερσύγχρονη εμφιαλωτική μονάδα τυποποίησης, μία μικρότερη για πειραματικές ελαιοποιήσεις και η ανάπτυξη του επισκέψιμου είναι στα υπό εξέλιξη σχέδιά του για την πρόοδο της οικογενειακής επιχείρησης.

Εξάλλου, οι δύο μεγαλύτεροι από τους τρεις γιούς του Κώστα, ο Γιάννης και ο Παράσχος ασχολούνται ήδη ενεργά με αυτήν, όντας αποφασισμένοι να βάλουν το δικό τους λιθαράκι στο μέλλον της εταιρείας, ενώ ο  Γιάννης, έχοντας σπουδάσει Διοίκηση Επιχειρήσεων στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου, αναλαμβάνει σιγά σιγά πιο διοικητικό και διαχειριστικό ρόλο. Ο Παράσχος, άνθρωπος περισσότερο της παραγωγής, μαθαίνει κάθε μέρα, δίπλα στον πατέρα του τα μυστικά της καλλιέργειας, της φροντίδας κα της ελαιοποίησης.

Από τον Μικρασιάτη, δυναμικό προπάππο Γιώργο, μέχρι τον Γιάννη και τον Παράσχο, πολλά άλλαξαν στην ελαιοπαραγωγή του νησιού της Λέσβου και στην οικογένεια Πρωτούλη. Ο στόχος τους όμως παραμένει πάντα ο ίδιος• η παραγωγή ενός ελαιόλαδου υψηλών προδιαγραφών.

«Είτε είναι η περίοδος της συγκομιδής, που είναι και η πιο επίπονη, είτε είναι άνοιξη, είτε καλοκαίρι, πάντα το μυαλό μας τρέχει στον καιρό και στις δουλειές που πρέπει να γίνουν. Και ποτέ δεν είναι λίγες, ποτέ δε φτάνουν οι ώρες. Έλεγχος των δέντρων και της εξέλιξης του καρπού, αντιμετώπιση των απρόβλεπτων και ακραίων καιρικών φαινομένων που ολοένα και πυκνώνουν, βελτίωση των συνθηκών μεταφοράς, των μεθόδων παραγωγής και συσκευασίας, ακόμη χαμηλότερες οξύτητες, ακόμη καλύτερη ποιότητα. Κάθε χρόνο παλεύεις να ξεπεράσεις τον εαυτό σου. Μεγάλη επιβράβευση η ώρα που τα καταφέρνεις, και έχεις μπροστά σου ένα ελαιόλαδο εξαιρετικό σε σώμα, σε χρώμα, σε άρωμα. Ανάπαυλα. Για λίγο».

Οι κυρίαρχες ποικιλίες του νησιού είναι τρεις, η Κολοβή που καλύπτει το 65% των ελαιώνων, η μικρασιάτικη Αδραμυτιανή που καλύπτει το 30% και η Λαδολιά που καλύπτει το 5%. Από τη βορειοανατολική πλευρά των κάμπων η καλλιέργεια είναι πιο εύκολη, μιας και τα κτήματα είναι επίπεδα και η συγκομιδή μπορεί να γίνει και με μηχανικές μεθόδους.

Στα ορεινά όμως, πάνω από την περιοχή που βρίσκεται το Πλωμάρι, εκεί που είναι και τα κτήματα της οικογένειας Πρωτούλη, όλα γίνονται με μεγάλο σωματικό κόπο. Για να διασφαλίσουν την ποιότητα πρέπει να μαζέψουν τον καρπό από το δέντρο, την κατάλληλη στιγμή. «Πρέπει να απλώσεις και να μαζέψεις τα δίχτυα σου πολλές φορές και να σκαρφαλώσεις τις απότομες πεζούλες».

Στο Μεγαλοχώρι, στο ορεινότερο χωριό της Λέσβου, με υψόμετρο 670 μέτρων, βρίσκεται το πρώτο ελαιοτριβείο της Protoulis που εκτείνεται σε 600 τετραγωνικά μέτρα στεγασμένων χώρων. Όταν πρωτοξεκίνησε τη λειτουργία της η μονάδα είχε μόνο υδραυλικά πιεστήρια, ενώ, σήμερα, μετά από αρκετούς εκσυγχρονισμούς, διαθέτει σύγχρονο εξοπλισμό με δυναμικότητα ψυχρής έκθλιψης 3,5 τόνων ανά ώρα. Το ελαιόλαδο που παράγεται αποθηκεύεται σε ανοξείδωτες δεξαμενές 500 τόνων, ενώ η ωρίμανση γίνεται σε άψογες συνθήκες θερμομόνωσης και φωτοπροστασίας. Το τυποποιητήριο διαθέτει μία γραμμή εμφιάλωσης για γυάλινους περιέκτες και δύο επιπλέον για λευκοσιδηρά δοχεία.

Το δεύτερο ελαιοτριβείο, στον Τρύγονα, αποκτήθηκε από την Protoulis το 2004 και λειτουργεί σε ένα από τα παλαιότερα του νησιού, που χρονολογείται ότι χτίστηκε το 1928 από οικογένεια ομογενών της Αμερικής. Ο παλιός, παραδοσιακός εξοπλισμός εκτίθεται μέσα στο ελαιοτριβείο σε ειδικό χώρο και ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα, με μία παράλληλη προβολή βίντεο, να ξεναγηθεί στα αγγλικά και στα γερμανικά στη μεγάλη ιστορία της ελαιοπαραγωγής του νησιού.

Σήμερα, η παραγωγή γίνεται με μηχανολογικό εξοπλισμό τελευταίας γενιάς και δυναμικότητας άθερμης επεξεργασίας 4,5 τόνων ανά ώρα. Οι ανοξείδωτες δεξαμενές φύλαξης είναι χωρητικότητας 400 τόνων και βρίσκονται σε στεγασμένους χώρους πλήρως ελεγχόμενης θερμοκρασίας.

Η εταιρεία επεκτείνεται και επενδύει διαρκώς σε νέες τεχνολογίες και εξοπλισμό. Το 2013, απέκτησε μία νέα μονάδα τυποποίησης, δίπλα στο πετρόκτιστο παλιό λιοτρίβι, στην οποία θα παράγονται αποκλειστικά τα υψηλής ποιότητας προϊόντα της, και κυρίως τα βιολογικής προέλευσης. Οι χώροι αυτοί έχουν έκταση 1.000 τετραγωνικών μέτρων και φιλοξενούν ανοξείδωτες, ατσάλινες δεξαμενές 350 τόνων με άζωτο, για να αποφεύγεται η έκθεση του ελαιολάδου στο οξυγόνο.

Το εμβληματικό και παλαιότερο από τα τρία προϊόντα της Protoulis έχει να επιδείξει μία πλούσια συλλογή βραβείων και μεταλλίων που διαχρονικά λαμβάνει σε παγκόσμιους έγκριτους διαγωνισμούς, ενώ από το 2004, έχει λάβει περισσότερες από 35 διακρίσεις σε μεγάλους διαγωνισμούς, με τις μισές από αυτές να τις έχει κερδίσει μέσα στην τελευταία τριετία.

Είναι χαρακτηριστικό της Λέσβου. Παράγεται κατά κύριο λόγο από την Κολοβή, ποικιλία που του δίνει τον έντονο, φρουτώδη χαρακτήρα, αλλά η σύνθεσή του περιέχει επίσης Αδραμυτιανή και λίγη Λαδολιά. Η πρώτη του χαρίζει το άρωμα και την πλούσια υφή και η δεύτερη την ήπια, ελαφρώς ημίγλυκη, εξισορροπητική γεύση. Όλες μαζί φροντίζουν ώστε να δημιουργηθεί ένα φίνο, εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο, με χρυσοπράσινο, λαμπερό χρώμα και γεμάτου σώματος γεύση.

Το βιολογικό Aegean Gold Bio προσφέρει στο γευσιγνώστη όλα τα ανωτέρω χαρακτηριστικά με ακόμη μεγαλύτερη ένταση και φινέτσα.

Βραβεύσεις

Το ελαιόλαδο Aegaea στην πρώτη του συμμετοχή σε διεθνή διαγωνισμό, το TerraOlivo 2018 που πραγματοποιήθηκε στο Ισραήλ, κατέκτησε το χρυσό βραβείο.