Όταν αναφέρεσαι σε έναν εκ των κορυφαίων εκπροσώπων της περίφημης σχολής του Μονάχου, τον Κωνσταντίνο Βολανάκη, είναι δύσκολο να συνειδητοποιήσεις ότι δεν έχει πραγματοποιηθεί ποτέ μία μεγάλη έκθεσή του στη γενέτειρά του, την Κρήτη.

Σήμερα, 116 χρόνια μετά τον θάνατό του, αυτή η «αδικία» αποκαθίσταται. Αν και ξεκίνησε από την τοπιογραφία, ο Βολανάκης εξελίχθηκε σε έναν από τους σημαντικότερους έλληνες θαλασσογράφους, απεικονίζοντας ναυμαχίες, σκηνές από λιμάνια, καράβια και καΐκια, αλλά και σημαντικά γεγονότα του κοινωνικού βίου. Οι συνθέσεις του, λυρικές και ατμοσφαιρικές, χαρακτηρίζονται από χρωματική αρμονία και επιμελημένη απόδοση των λεπτομερειών και φανερώνουν τη μελέτη της ολλανδικής θαλασσογραφικής παράδοσης. Στα τοπία του διαφαίνονται επιδράσεις της Σχολής της Barbizon και του έργου του Corot, ενώ δεν λείπουν και οι απηχήσεις του γαλλικού ιμπρεσιονισμού.

Καθηγητής στη Σχολή Καλών Τεχνών, όπου δίδαξε Στοιχειώδη Γραφική και Αγαλματογραφία ως το 1903, ενώ παράλληλα δίδασκε στο “Καλλιτεχνικό Κέντρο”, σχολή ζωγραφικής που ίδρυσε ο ίδιος το 1895 στον Πειραιά, όπου εγκαταστάθηκε μετά την επιστροφή του από το Μόναχο.

Συμμετείχε στις εκθέσεις της Οικίας Μελά το 1881 και του “Παρνασσού”, στα Ολύμπια του 1888, στη Διεθνή Έκθεση των Αθηνών το 1903, στην οποία τιμήθηκε με αργυρό βραβείο, στη Διεθνή Έκθεση του Μπορντώ το 1907, στην οποία επίσης βραβεύτηκε, κ.α. Το 1883, εξάλλου, παρουσίασε στα Ανάκτορα τη “Ναυμαχία της Σαλαμίνας”, ενώ το 1889 του απενεμήθη ο Αργυρούς Σταυρός του Σωτήρος.

Ο κορυφαίος Έλληνας θαλασσογράφος «επιστρέφει» για πρώτη φορά στο νησί που γεννήθηκε, την Κρήτη με την έκθεση «Κωνσταντίνος Βολανάκης: Νόστος της θάλασσας, έργα από τη συλλογή του Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη» που εγκαινιάζεται στις 21 Ιουλίου, στη Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων και έχει τεθεί υπό την αιγίδα της Προέδρου της Δημοκρατίας, Κατερίνας Σακελλαροπούλου.

Την έκθεση συνθέτουν τα 57 έργα του ζωγράφου των αυτοκρατορικών θριάμβων, των ένδοξων στιγμών της ελληνικής Ιστορίας, αλλά και των ταπεινών ψαροκάικων, ενώ συμπεριλαμβάνονται επίσης ελαιογραφίες που ανήκουν στο Αρχηγείο Ναυτικού, τη Βουλή των Ελλήνων και την Τράπεζα της Ελλάδος.

Πρόκειται για την πρώτη παρουσίαση δουλειάς του ζωγράφου στην ιδιαίτερη πατρίδα του.

«Αν ένας Έλληνας εικαστικός καλλιτέχνης δύναται να “υποστηρίξει” ότι αναμετρήθηκε με την απεραντοσύνη της θάλασσας, τότε αυτός δεν είναι άλλος από τον Κωνσταντίνο Βολανάκη. Η καλλιτεχνική του παραγωγή, εκτεινόμενη χρονικά σε περίπου μισό αιώνα, καλύπτοντας σχεδόν ολόκληρο το β΄ μισό του 19ου και τα πρώτα χρόνια του 20ού αιώνα, απέδωσε ένα σύνολο έργων αξεπέραστο, ποσοτικά και ποιοτικά. Απέδωσε με τον χρωστήρα του την θάλασσα και, κυρίως, τον κόσμο της, κατά τρόπο μοναδικό, κατοχυρώνοντας έτσι, καλλιτεχνικά και πολιτισμικά, το πλέον εμβληματικό στοιχείο και πεδίο του ελληνικού κόσμου, τη ναυτοσύνη», σημειώνει μεταξύ άλλων ο επιμελητής της έκθεσης, ιστορικός Τέχνης και έφορος της συλλογής έργων τέχνης της Βουλής των Ελλήνων, Θοδωρής Κουτσογιάννης.
Κατά τη διάρκεια της θα προγραμματιστούν οργανωμένες ξεναγήσεις για ενήλικες και εκπαιδευτικά προγράμματα για μαθητές όλων των σχολικών βαθμίδων.

Ιnfo

«Κωνσταντίνος Βολανάκης: Νόστος της θάλασσας Έργα από τη συλλογή του Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη»
Διάρκεια: 21 Ιουλίου – 31 Δεκεμβρίου 2023
Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων