Για περίπλοκη μηχανική και μεταλλουργία κάνει λόγο το Πανεπιστήμιο Cambridge αλλά και η εφημερίδα Guardian χάρη στα τελευταία ευρήματα στην Κέρο των Κυκλάδων, τα οποία σύμφωνα με τους αρχαιολόγους, δείχνουν τις απαρχές ενός αστικού κέντρου.

Νέες ανασκαφές στο νησί της Κέρου αποκαλύπτουν μνημειακή αρχιτεκτονική και τεχνολογική πολυπλοκότητα, την οποία χρησιμοποιούσαν 4.000 χρόνια πριν χτίστες, οι οποίοι έσκαψαν την επιφάνεια ενός φυσικού λόφου. Δημιούργησαν επιφάνειες επίπεδες, καλυμμένες με 1.000 τόνους λαμπερής λευκής πέτρας, δίνοντας την εμφάνιση μίας τεράστιας κλιμακωτής πυραμίδας που ξεπροβάλει στο Αιγαίο. Κάτω ωστόσο από την επιφάνεια των επιπέδων βρίσκονται άγνωστα επιτεύγματα μηχανικής και χειροτεχνίας, τα οποία συναγωνίζονται στο πόσο εντυπωσιακά είναι στον εξωτερικό χώρο.

Η ερευνητική ομάδα, με επικεφαλής τους αρχαιολόγους του Πανεπιστημίου του Cambridge,  με τη βοήθεια της Εφορείας των Κυκλάδων και του Ινστιτούτου της Κύπρου, υπολόγισαν ότι εισήχθησαν περισσότεροι από 1000 τόνοι πέτρας και ότι σχεδόν κάθε πιθανός χώρος στο νησί ήταν χτισμένος, δίνοντας την εντύπωση ενός μεγάλου μνημείου που βγαίνει από τη θάλασσα. Το συγκρότημα είναι το μεγαλύτερο γνωστό στις Κυκλάδες την εποχή εκείνη. Εχουν βρει στοιχεία για στοές αποστράγγισης, οι οποίες έχουν κατασκευαστεί 1.000 χρόνια πριν τα διάσημα εσωτερικά υδραυλικά συστήματα του Παλατιού στην Κνωσό της Κρήτης, καθώς και εξελιγμένη μεταλλουργία.

Τα νέα ευρήματα έχουν αποκαλύψει δύο εργαστήρια γεμάτα από αντικείμενα μεταλλουργίας και άλλα, όπως ένα τσεκούρι από μόλυβδο, ένα καλούπι για μαχαιροπήρουνα από χαλκό, καθώς και δεκάδες κεραμικά θραύσματα για μεταλλουργική χρήση, όπως το στόμιο ενός φυσητήρα.

Ο διευθυντής της κοινής ανασκαφής, Michael Boyd, από το University of Cambridge, είπε πως η μεταλλουργική ειδικότητα συγκεντρώνονταν στο Δασκαλιό, σε μία περίοδο κατά την οποία η πρόσβαση, τόσο σε τεχνική γνώση και πρώτες ύλες ήταν πολύ περιορισμένη.

«Αυτό που βλέπουμε εδώ με την μεταλλουργία και άλλους τρόπους είναι η απαρχή αστικού κέντρου», δήλωσε. Κοινότητες από μακριά πήγαιναν σε πιο κεντρικά σημεία της περιοχής, η αγροτική παραγωγή εντατικοποιούνταν, όπως και η χειροτεχνία και η αρχιτεκτονική «μεγάλωνε», σταδιακά «σκιάζοντας» την αρχική σημασία του ιερού.

Το έδαφος έχει αποκαλύψει ίχνη τροφίμων, όπως όσπρια, σταφύλια, σύκα, ελιές και αμύγδαλα, καθώς και σιτάρι και κριθάρι. Η Εύη Μαργαρίτη από το Cyprus Institute δήλωσε: «Πολλά από αυτά τα τρόφιμα ήταν εισαγόμενα: Υπό το φως αυτού του στοιχείου, πρέπει να αναθεωρήσουμε ό,τι γνωρίζουμε για το υπάρχοντα δίκτυα για να συμπεριλάβουμε την ανταλλαγή τροφίμων».

Το ύφος της κεραμικής, αλλά και οι ραδιοχρονολογήσεις, αποδεικνύουν ότι οι τελετουργικές εναποθέσεις έγιναν κυρίως μεταξύ 2750 και 2550 π. Χ., με σταδιακή μείωση στον επόμενο ενάμιση αιώνα. Η πρόσφατα ανακαλυφθείσα σκάλα είναι «συνομήλικη» της τελετουργικής δραστηριότητας.

Σημειώνεται ότι στη νησίδα Δασκαλιό έχουν εντοπιστεί από το 2008 τα κατάλοιπα πέτρινου τελετουργικού κτιρίου μήκους 16 μ., που χρονολογείται μεταξύ 2550 και 2400 π. Χ. και το οποίο εγκαταλείφθηκε περίπου το 2000 π. Χ. Σύμφωνα με τον κ. Ρένφριου, είναι «το μεγαλύτερο γνωστό κτίριο της Πρωτοκυκλαδικής Περιόδου», η δε περιοχή «έχει την πιο εντυπωσιακή δημόσια αρχιτεκτονική στις Κυκλάδες για την εποχή, που όμοιά της δεν υπάρχει πουθενά στην ευρύτερη περιοχή του Αιγαίου».

Επιπλέον, όπως είχε γίνει γνωστό το 2008, μέσα στο κτίριο εντοπίστηκαν τρία χάλκινα τσεκούρια, τα οποία ζυγίζουν περισσότερο από ένα κιλό, γεγονός πολύ σημαντικό για τη μεταλλουργία του νησιού, που πιθανόν έπαιξε τον ρόλο της στη σπουδαιότητα της εγκατάστασης, ενώ ένα μικρότερο κυκλικό κτίριο στο Δασκαλιό, που έκρυβε 350 θαλάσσια βότσαλα στο εσωτερικό του και βρέθηκε στην ίδια ανασκαφική περίοδο, δείχνει τελετουργικές πρακτικές και στη θέση της σημερινής βραχονησίδας.