Φέτος, για μια ακόμη χρονιά, η χώρα μας έζησε με τον χειρότερο δυνατό τρόπο την καταστροφική μανία των πυρκαγιών, βιώνοντας μία από τις χειρότερες, αν όχι τη χειρότερη περίοδο στην ιστορία της, με δεκάδες χιλιάδες καμένα στρέμματα και την πύρινη λαίλαπα να καίει για δύο εβδομάδες την ευρύτερη περιοχή του Έβρου και της Αλεξανδρούπολης, αλλά και στην Αττική στους πρόποδες της Πάρνηθας.

Είτε πρόκειται για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, είτε πρόκειται για εμπρησμούς, ένα είναι το μόνο σίγουρο. Ότι οι πνεύμονες οξυγόνου που παραδίδονται στις φλόγες, πρέπει να αναδασωθούν με τον καλύτερο και τον πιο γρήγορο τρόπο. Μια λύση σε αυτό το ιδιαίτερα σοβαρό ζήτημα, έρχεται  να δώσει η η φοιτητική διεπιστημονική ομάδα «iGEM Thessaloniki» του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.

Σχεδιάσε ένα τζελ από κελύφη οστρακοειδών και φλούδες εσπεριδοειδών που θα δίνει ζωή σε καμένες εκτάσεις. Το τζελ, που αποτελεί την πρώτη εφαρμογή Συνθετικής Βιολογίας σε δασικές εκτάσεις, θα περιέχει σπέρματα ενδημικών φυτών, τα οποία κάτω από ευνοϊκές συνθήκες θα φυτρώνουν, εξυγιαίνοντας το οικοσύστημα έπειτα από πυρκαγιά. Πρόκειται ουσιαστικά για ένα υδρόφιλο πολυσακχαρικό πολυμερές σε μορφή υδρογέλης, το οποίο θα συμβάλει στην απορροφητικότητα του νερού καθώς και των υδατοδιαλυτών θρεπτικών στοιχείων, και θα τοποθετείται στο καμένο έδαφος. Η ονομασία του είναι «Euphoresis» και προκύπτει από τον συνδυασμό των ελληνικών λέξεων «ευφορία» και «γένεσις».

Επιστημονικός υπεύθυνος είναι ο αν. Καθηγητής του Τμήματος Ιατρικής του ΑΠΘ Μιχάλης Αϊβαλιώτης, αναφέρει ότι «το τζελ περιέχει μικροοργανισμούς και σπόρους που μπορούν να βοηθήσουν μια καμένη περιοχή σιγά σιγά να ανακτήσει τα ποιοτικά της χαρακτηριστικά ώστε να ξαναγεννηθούν εκεί κυρίως φυτά αλλά και μικροοργανισμοί. Οι συγκεκριμένοι μικροοργανισμοί βοηθούν στην αναγέννηση του εδάφους στην περιοχή όπου σημειώθηκε πυρκαγιά ενώ λειτουργούν παράλληλα και ως σφουγγάρι, απορροφώντας το νερό και χρησιμοποιώντας το για να αναπτυχθούν οι σπόροι. Είναι, άλλωστε, πολύ σημαντικό το γεγονός ότι οι μικροοργανισμοί δεσμεύουν τα τοξικά συστατικά και μέσα από μια μορφή αναγέννησης τα μετατρέπουν σε στοιχεία χρήσιμα για το περιβάλλον».

Σε ό,τι αφορά τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάθε οικοσυστήματος που πλήττεται από δασικές πυρκαγιές, ο κ. Αϊβαλιώτης, διευκρίνισε ότι «το εν λόγω υλικό θα πρέπει κανονικά να χρησιμοποιηθεί από ειδικούς δασολόγους – περιβαλλοντολόγους, οι οποίοι θα μελετήσουν το οικοσύστημα όπου θα τοποθετηθεί το υλικό για να αναγεννηθεί το δάσος στη μορφή που ήταν πριν».

Η ομάδα, με την οποία συναντήθηκε τη Δευτέρα ο πρύτανης του ΑΠΘ, καθηγητής Δημήτριος Κωβαίος, θα εκπροσωπήσει με το «Euphoresis» το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης στον Παγκόσμιο Διαγωνισμό «iGEM Competition», που αποτελεί μία πρωτοβουλία του Πανεπιστημίου MIT. «Το υλικό έχει σχεδιαστεί. Δεν έχει παραχθεί ακόμη. Αυτή τη στιγμή γίνονται οι πρώτες δοκιμές και στο πλαίσιο του διαγωνισμού θα δοκιμαστούν τα χαρακτηριστικά του. Αν διαπιστωθεί ότι είναι βιώσιμο και εφικτό, τότε το ΑΠΘ και η ομάδα θα αναλάβουν να εξελίξουν την ιδέα ενώ στη διαδικασία θα συμβάλει και το πλαίσιο του διαγωνισμού, στο οποίο διατυπώνονται απόψεις και προτάσεις βελτιστοποίησης» πρόσθεσε ο κ. Αϊβαλιώτης.

Η φετινή ομάδα «iGEM Thessaloniki» του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης αποτελείται από 18 μέλη και την απαρτίζουν, από το ΑΠΘ οι προπτυχιακοί φοιτητές από το Τμήμα Βιολογίας Μάρκος Μαθιουδάκης, Αγγελική-Μαρία Παπαπάνου, Ασημένια Ιωαννίδου και Στέφανος Αναγνωστόπουλος, από το Τμήμα Χημείας Αγγελική-Αργυρή Σαββοπούλου-Τζακοπούλου, Ιωάννα Γερογιάννη και Μιχαέλα Βερβέρη, από το Τμήμα Ιατρικής Άρτεμις-Χρυσάνθη Σάββα και Παναγιώτα Μπάκα, από το Τμήμα Φαρμακευτικής Ραφαήλ Ανδρέου και Θέτις Τσίνογλου, από το Τμήμα Γεωπονίας Νεφέλη-Μαρία Μακρή. Επίσης, στην ομάδα συμμετέχουν από το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης η Σουλτάνα Δεληζήση και από το Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος η Νίκη Ευσταθίου. Εκπαιδευτές της ομάδας είναι από το Τμήμα Ιατρικής του ΑΠΘ η Δρ. Κωνσταντίνα Ψαθά και από το Τμήμα Βιολογίας του ΑΠΘ ο Χρήστος Γιαννακόπουλος. Επιστημονικά συνυπεύθυνος της ομάδας είναι ο αν. καθηγητής του Τμήματος Βιολογίας, διευθυντής του Τομέα Βοτανικής και επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας Cyanolab του ΑΠΘ Σπύρος Γκέλης.