Αναπτύσσει «έξυπνα» υλικά που μεταμορφώνουν την καθημερινότητά μας
  1. Από πού κατάγεστε και πού μεγαλώσατε;

Γεννήθηκα και μεγάλωσα στην Αθήνα, στα Άνω Πατήσια.

  1. Είστε Ανώτερη Ερευνήτρια στο Ιταλικό Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Γένοβας και υπεύθυνη για το Smart Materials Group (Ομάδα Έξυπνων Υλικών), τι περιλαμβάνει η δουλειά σας και σε τι επικεντρώνεται η ερευνά σας την παρούσα στιγμη;

Η ομάδα μου εργάζεται πάνω στην ανάπτυξη νέων υλικών, βασισμένων σε συνθετικά ή φυσικά πολυμερή συνδιασμένα με νανουλικά για διάφορες εφαρμογές, όπως βιοϊατρικά επιθέματα για ελεγχόμενη απελευθέρωση φαρμάκων, εύκαμπτα ηλεκτρονικά κυκλώματα, περιβαλλοντική παρακολούθηση και καθαρισμός περιβαλλοντικών ρύπων, διαδραστικές συσκευασίες τροφίμων, κλπ. Εστιάζουμε ολοένα και περισσότερο σε νέα πολυμερικά βιοϋλικά (φυτικής προέλευσης και βιοδιασπώμενα), με ενισχυμένες φυσικές ιδιότητες, που μπορούν να αντικαταστήσουν τα μη βιοαποικοδομήσιμα συνθετικά πλαστικά, βοηθώντας το περιβάλλον και προσφέροντάς μας μια καλή ποιότητα ζωής.

  1. Πώς αποφασίσατε να ακολουθήσετε αυτόν τον δρόμο; Ήταν κάτι που πάντα ξέρατε ότι θα κάνετε;

Πάντα αγαπούσα τις φυσικές επιστήμες. Στο σχολείο τα αγαπημένα μου μαθήματα ήταν η Φυσική και η Χημεία. Σπουδάζοντας Φυσική στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, κατάλαβα ότι η έρευνα για την κατανόηση του κόσμου γύρω μας είναι από τη μία ασυναρπαστική και από την άλλη ο μόνος ουσιαστικός τρόπος για να εξελιχθεί η ανθρωπότητα, οπότε αποφάσισα να συμμετάσχω σε αυτό. Έτσι ναι, κατά κάποιο τρόπο, γνωρίζω από νεαρή ηλικία ότι ήθελα να κάνω επιστημονική έρευνα και πάντα κυνηγούσα αυτό το όνειρο.

  1. Έξυπνα υλικά: πώς μπορούν να διευκολύνουν την καθημερινότητά μας;

Τα έξυπνα υλικά είναι μια ευρεία κατηγοριοποίηση υλικών. Για μένα τα έξυπνα υλικά είναι υλικά που μπορούν να ανταποκρίνονται στις καθημερινές μας ανάγκες, να εξοικονομούν ενέργεια, να βελτιώνουν την ποιότητα ζωής μας και την υγεία μας και όλα αυτά ΟΧΙ εις βάρος του περιβάλλοντος. Τα έξυπνα υλικά μπορούν να προστατεύσουν την ποιότητα των τροφίμων μας, να υποδείξουν τα επίπεδα ρύπανσης και να καθαρίσουν τα μολυσμένα νερά και τον αέρα, να εξοικονομήσουν ενέργεια στα σπίτια μας, να παρέχουν πληροφορίες σε πραγματικό χρόνο σχετικά με την υγεία μας, να απελευθερώνουν φάρμακα σε ελεγχόμενες ποσότητες και σημεία του σώματος χωρίς παρενέργειες,και γενικά να παράσχουν πολύ χρήσιμα καθημερινά αντικείμενα που στο τέλος της ζωής τους να βιοδιασπώνται.

  1. Η έρευνά σας μπορεί να κάνει τη διαφορά στην αλλαγή του κλίματος. Είναι η νανοτεχνολογία η βοήθεια που χρειαζόμαστε σε αυτό το θέμα;

Ναι, η νανοτεχνολογία επιτρέπει την ανάπτυξη νέων υλικών που δεν ήταν δυνατά πριν, τα οποία μπορούν να εξοικονομήσουν ενέργεια, να μειώσουν τα απόβλητα και να προστατεύσουν το περιβάλλον.

  1. Έχουμε διαβάσει στην έρευνά σας για τη δημιουργία ενός πολύ αποτελεσματικού μηχανικού σφουγγαριού για τον καθαρισμό των πετρελαιοκηλίδων. Επί του παρόντος, στην Ελλάδα έχουμε να κάνουμε με την πετρελαιοκηλίδα του Σαρωνικού Κόλπου και θα ήθελα να ρωτήσω αν ένα τέτοιο υλικό θα μπορούσε να κάνει τη διαφορά στο να σώσουμε τις θάλασσές μας;

Στην ομάδα μου έχουμε αναπτύξει και έχουμε κατοχυρώσει με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας νέα μικροπορώδη πολυμερικά υλικά τροποποιημένα με νανοσωματίδια, που μπορούν να παραχθούν με τεχνικές εύκολα κλιμακούμενες, που μπορούν να απορροφούν λάδι, βενζίνη και πετρέλαιο ταχύτερα και αποτελεσματικότερα από τις τρέχουσες διαθέσιμες λύσεις, αποφεύγοντας την εξάπλωση και εναπόθεση τους στον πυθμένα της θάλασσας. Το απορροφημένο πετρέλαιο μπορεί επίσης να ανακτηθεί με απλή μηχανική πίεση.

  1. Η ανάπτυξη βιοδιασπώμενων ρομπότ θα γίνει πραγματικότητα στο μέλλον;

Ναι, στο άμεσο μέλλον όλα τα προϊόντα που χρησιμοποιούνται από τον άνθρωπο πρέπει να καταστούν βιοδιασπώμενα ή τουλάχιστον όχι επιβλαβή για το περιβάλλον, επειδή ο πλανήτης μας δεν μπορεί πλέον να χειριστεί τα απόβλητά μας. Οι λύσεις υψηλής τεχνολογίας πρέπει να είναι οι πρώτες που ακολουθούν αυτή την τάση. Τα ρομπότ, που θα είναι μέρος της καθημερινότητάς μας, πρέπει να ακολουθήσουν αυτή την τάση και η ομάδα μου μαζί με την ομάδα Προηγμένης Ρομποτικής στο Ιταλικό Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Γένοβας ήδη κινούμαστε προς αυτή την κατεύθυνση.

  1. Θα σκεφτόσασταν να επιστρέψετε στην Ελλάδα κάποια στιγμή; Όλοι γνωρίζουμε τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι ερευνητές στη χώρα μας.

Έχω δημιουργήσει μια οικογένεια στην Ιταλία, έτσι οι μετεγκαταστάσεις είναι πιο δύσκολες τώρα από ό, τι όταν ήμουν μόνη. Αυτή τη στιγμή με τη σημερινή κατάσταση στη χώρα μας, η επιστροφή δεν είναι στα σχέδιά μου, επειδή υπάρχει ελάχιστη προοπτική για δική μου επαγγελματική εξέλιξη, αλλά επίσης, υπάρχουν και περισσότερες δυνατότητες για τα παιδιά μου εκτός Ελλάδας. Αν στο μέλλον η Ελλάδα μπορεί να προσφέρει πιο ελκυστικές εναλλακτικές λύσεις και η κοινωνική και οικονομική κατάσταση γίνει πιο σταθερή, σίγουρα θα το σκεφτόμουν. Θα ήθελα να συμβάλω ουσιαστικά στην ταχεία ανάκαμψη της χώρας μας προς την καινοτομία.

  1. Τι σημαίνει η Ελλάδα για εσάς;

Η Ελλάδα είναι ο τόπος όπου μεγάλωσα, και όπου έμαθα τα περισσότερα από τα πράγματα που γνωρίζω, ειδικά όσον αφορά τις συμπεριφορές, την ηθική, την ανθρώπινη αλληλεγγύη, το να θέτεις στόχους και να παλεύεις για αυτούς και για ολα αυτό νιώθω πολύ τυχερή. Ελπίζω ότι τα παιδιά που μεγαλώνουν στην Ελλάδα σήμερα μπορούν να μάθουν παρόμοια πράγματα. Φυσικά η Ελλάδα είναι και ο τόπος όπου ζουν οι περισσότεροι από τους ανθρώπους που αγαπώ.

  1. Εάν θα μπορούσατε να απευθύνετε μια ερώτηση σε όλους τους Έλληνες, τι θα θέλατε να τους ρωτήσετε;

Δεδομένου ότι είμαστε το έθνος που δίνει μαθήματα ανθρωπιάς σε όλο τον κόσμο (βλέπε πρόσφυγες) και γνωρίζουμε πώς να μοιραζόμαστε τα λίγα που έχουμε, γιατί ταυτόχρονα είμαστε είτε επιρρεπείς είτε ανεκτικοί σε καθημερινές παραβιάσεις βασικών κοινωνικών κανόνων και νόμων (μοτοσικλετιστές χωρίς κράνη, κάπνισμα σε δημόσιους χώρους, τοίχοι γεμάτοι γκράφιτι και συνθήματα, σκουπίδια στους δρόμους, στάθμευση στα πεζοδρόμια, αυτοκίνητα που δεν δίνουν προτεραιότητα στους πεζούς κλπ.), οι οποίες δυστυχώς δείχνουν έλλειψη σεβασμού για τους συμπολίτες μας;

Σημαντικοί Έλληνες

Αναπτύσσει «έξυπνα» υλικά που μεταμορφώνουν την καθημερινότητά μας

Η Αθανασία Αθανασίου είναι από τον Ιανουάριο του 2011 Ερευνήτρια και επικεφαλής της Ομάδας «Έξυπνων» Υλικών, στο τμήμα Νανοφυσικής στο Ιταλικό Ινστιτούτο Τεχνολογίας στη Γένοβα. Στο εργαστήριο της δουλεύει για την ανάπτυξη «έξυπνων» υλικών που θα έχουν κάποια εφαρμογή στο περιβάλλον, τις μεταφορές, τη συσκευασία προϊόντων ή και την ιατρική.

«Η ομάδα μου εργάζεται πάνω στην ανάπτυξη νέων υλικών, βασισμένων σε συνθετικά ή φυσικά πολυμερή συνδιασμένα με νανουλικά για διάφορες εφαρμογές, όπως βιοϊατρικά επιθέματα για ελεγχόμενη απελευθέρωση φαρμάκων, εύκαμπτα ηλεκτρονικά κυκλώματα, περιβαλλοντική παρακολούθηση και καθαρισμός περιβαλλοντικών ρύπων, διαδραστικές συσκευασίες τροφίμων, κλπ. Εστιάζουμε ολοένα και περισσότερο σε νέα πολυμερικά βιοϋλικά (φυτικής προέλευσης και βιοδιασπώμενα), με ενισχυμένες φυσικές ιδιότητες, που μπορούν να αντικαταστήσουν τα μη βιοαποικοδομήσιμα συνθετικά πλαστικά, βοηθώντας το περιβάλλον και προσφέροντάς μας μια καλή ποιότητα ζωής» διευκρινίζει η Αθ. Αθανασίου σε συνέντευξή της στο ellines.com.

H Αθανασίου με την ομάδα της προχώρησαν στη δημιουργία ενός βιοδιασπώμενου τσιρότου που μπορεί να επουλώσει τις επιφανειακές πληγές, απελευθερώνοντας ουσίες που απομακρύνουν τα βακτήρια και άλλες μολύνσεις.

Η Αθανασίου αποφοίτησε το 1996 από το τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Το 1997 έκανε το μεταπτυχιακό της (“Laser Photonics and Modern Optics”) στο πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ, στη Μεγάλη Βρετανία. Το 2000 απέκτησε το Διδακτορικό της στο Πανεπιστήμιο του Σάλφορντ ( Laser Photonics and Non-Linear Optics Group) σε συνεργασία με το Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας (FORTH), Ινστιτούτο Ηλεκτρονικής Δομής και Λέιζερ, στο Ηράκλειο της Κρήτης, στο οποίο αμέσως μετά την ολοκλήρωση του διδακτορικού της κέρδισε μεταδιδακτορική υποτροφία. Εκεί εργάστηκε ως ερευνήτρια από τον Ιανουάριο του 2003 ως το τέλος του 2005. Από το Σεπτέμβριο του 2003 ως το Σεπτέμβριο του 2005 εργάστηκε επίσης σαν επιστημονική συνεργάτης/ακαδημαϊκό προσωπικό στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, στη σχολή Εφαρμοσμένης Τεχνολογίας, στο τμήμα Εφαρμοσμένης Πληροφορικής και Πολυμέσων.

Από τον Ιανουάριο του 2006 ως το Δεκέμβριο του 2001 διετέλεσε Ερευνήτρια στο Εθνικό Εργαστήριο Νανοτεχνολογίας του Ινστιτούτου Νανοεπιστημών στο Λέτσε, όπου ήταν υπεύθυνη για τον τομέα των Νανοσύνθετων και Ευαίσθητων υλικών. Τον Ιούνιο του 2006 και για δύο χρόνια εργάστηκε μερικώς για το Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Γένοβας, σαν επιστήμονας με την ευθύνη του εργαστηρίου Φασματοσκοπίας-Μικροσκοπίας και Επιστήμης των Υλικών. Από το Σεπτέμβριο του 2009 ως το Σεπτέμβριο του 2012 ήταν συντονίστρια της πλατφόρμας «έξυπνων» υλικών στο Κέντρο Βιομοριακής Τεχνολογίας στο Λέτσε.

Οι επιστήμονες από το Ιταλικό Ινστιτούτο Τεχνολογίας υπό την καθοδήγηση της Ελληνίδας ερευνήτριας, ανέπτυξαν «έξυπνα υλικά» που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε ένα ρομπότ που θα αποσυντίθενται, όπως κάνει ένα ανθρώπινο σώμα τη στιγμή που έχει φτάσει στο τέλος της ζωής του. Τα ρομπότ που είναι κατασκευασμένα από βιοδιασπώμενο υλικό, είναι βέβαιο ότι θα είναι πιο ανθρώπινα και ίσως πιο εύκολα αποδεκτά στον πραγματικό κόσμο.

Όσο για το αν η ανάπτυξη βιοδιασπώμενων ρομπότ θα γίνει πραγματικότητα στο μέλλον η κ. Αθανασίου μας απαντά πως ναι. “Στο άμεσο μέλλον όλα τα προϊόντα που χρησιμοποιούνται από τον άνθρωπο πρέπει να καταστούν βιοδιασπώμενα ή τουλάχιστον όχι επιβλαβή για το περιβάλλον, επειδή ο πλανήτης μας δεν μπορεί πλέον να χειριστεί τα απόβλητά μας. Οι λύσεις υψηλής τεχνολογίας πρέπει να είναι οι πρώτες που ακολουθούν αυτή την τάση. Τα ρομπότ, που θα είναι μέρος της καθημερινότητάς μας, πρέπει να ακολουθήσουν αυτή την τάση και η ομάδα μου μαζί με την ομάδα Προηγμένης Ρομποτικής στο Ιταλικό Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Γένοβας ήδη κινούμαστε προς αυτή την κατεύθυνση”.

Έχει δημοσιεύσει περίπου 150 άρθρα σε έγκριτα περιοδικά, και είναι συγγραφέας και συν-συγγραφέας σε αρκετά κεφάλαια επιστημονικών βιβλίων, καθώς επίσης έχει 7 ευρεσιτεχνίες αναγνωρισμένες σε εθνικό επίπεδο και 4 σε διεθνές επίπεδο.

ΠΡΟΣΘΕΣΕ ΤΟ ΣΧΟΛΙΟ ΣΟΥ