
Αυτοί είναι οι 12 Έλληνες που έγιναν πάπες
Παρά τη στενή σύνδεση της Ελλάδας με την Ορθόδοξη Εκκλησία, ένα λιγότερο γνωστό κεφάλαιο της ιστορίας του Βατικανού αποκαλύπτει την επιρροή που άσκησαν πρόσωπα ελληνικής καταγωγής ακόμη και στα ανώτατα κλιμάκια του καθολικού ιερατείου. Αν και αυτό έρχεται σε αντίθεση με τη διαδεδομένη αντίληψη περί πλήρους διάκρισης μεταξύ των δύο εκκλησιαστικών παραδόσεων, υπάρχουν καταγεγραμμένες περιπτώσεις Ελλήνων που ανέβηκαν μέχρι και στον παπικό θρόνο.
Συνολικά, τουλάχιστον δώδεκα άνδρες ελληνικής καταγωγής φέρονται να έχουν υπηρετήσει ως Πάπες της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, καταρρίπτοντας την εντύπωση ότι η κορυφή της παπικής ιεραρχίας ήταν αποκλειστικά ιταλικό προνόμιο.
Ο Μητροπολίτης Πισιδίας Μεθόδιος είχε αναδείξει τη σύνθετη σχέση μεταξύ ελληνικού στοιχείου και παπικής παράδοσης, κάνοντας διάκριση ανάμεσα στην «παποφιλία» και την «παποδουλεία». Όπως επισήμαινε, η ελληνική πολιτιστική παρουσία στη Ρώμη, ο ρόλος Ελλήνων στην αρχική διαμόρφωση της Ρωμαϊκής Εκκλησίας και η εκλογή πολλών Ελλήνων στον θρόνο του Πέτρου εξηγούν τη θετική προσέγγιση που διατηρήθηκε για αιώνες.
Πριν από την οριστική ρήξη του 1054, δώδεκα Έλληνες Ποντίφικες έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην πορεία της Καθολικής Εκκλησίας. Ο αριθμός αυτός κατατάσσει την ελληνική εθνικότητα στην τέταρτη θέση όσον αφορά τις χώρες προέλευσης των Παπών, μετά τους Ιταλούς, τους Ρωμαίους και τους Γάλλους.
Ο Νικηφόρος Βιδάλης, Αρχιερατικός Επίτροπος της Ρωμαιοκαθολικής Αρχιεπισκοπής Αθηνών, αναφέρει συνολικά δώδεκα Πάπες ελληνικής καταγωγής από την εποχή του Αποστόλου Πέτρου μέχρι και τον Ιωάννη Παύλο Β’.
Από αυτούς, εννέα αναγνωρίστηκαν ως άγιοι: Ανάκλητος, Ευάρεστος, Τελεσφόρος, Υγίνος, Ελευθέριος, Αντέρως, Σίξτος Β’, Ευσέβιος, Ζώσιμος, Θεόδωρος Α’, Αγάθων και Ιωάννης ΣΤ’. Τη λίστα συμπληρώνουν ο Ιωάννης Ζ’ και ο Ζαχαρίας, οι οποίοι καταγόταν από την Καλαβρία.
Κατά τον Νικηφόρο Θεοτόκη, ο Άγιος Κλήμης Α’ ενδεχομένως να είχε ελληνική καταγωγή, στοιχείο που στηρίζεται τόσο στο ελληνικής προέλευσης όνομά του όσο και στη χρήση της ελληνικής γλώσσας στα έργα του.
Επιπλέον, δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο και ο Πάπας Διονύσιος Α’, διάδοχος του Σίξτου Β’, να είχε ελληνική προέλευση, πιθανότατα από κάποια περιοχή της Μεγάλης Ελλάδας στη Νότια Ιταλία.
Ο τελευταίος Έλληνας που ανέλαβε τον παπικό θρόνο ήταν ο Αλέξανδρος Ε’, του οποίου η θητεία διήρκεσε από τον Ιούνιο του 1406 έως την άνοιξη του 1410.