Ο Αλέξανδρος – Κωνσταντίνος Παπαδόπουλος, γνωστός ως Αλεξάντερ Πέιν, είναι ο Έλληνας σκηνοθέτης, παραγωγός και σεναριογράφος που εντυπωσιάζει παγκοσμίως με το ταλέντο του.
Ο Αλεξάντερ Πέιν γεννήθηκε στις 10 Φεβρουαρίου του 1961 στην Ομάχα, Νεμπράσκα, στις ΗΠΑ)και είναι Ελληνικής καταγωγής, δεύτερης γενιάς. Με ρίζες από το Αίγιο, τη Σύρα και τη Λιβαδειά, ο Πέιν έχει καταφέρει πολλά στο χώρο του Χόλιγουντ. Οι γονείς του, η Πέγκυ και ο Γιώργος Πέιν, διατηρούν ελληνικό εστιατόριο. Ο πατέρας του έχει ελληνο-γερμανική καταγωγή και η μητέρα του ελληνική.
Ο Payne μεγάλωσε στην Ομάχα , όπου η μητέρα του ήταν καθηγητής των ρομαντικών γλωσσών και ο πατέρας του είχε ένα εστιατόριο. Ως παιδί, ενδιαφερόταν για τον προβολέα ταινιών 8 mm της οικογένειας και τελικά έκανε τις δικές του ερασιτεχνικές ταινίες. Μετά τη μελέτη της ιστορίας και της λατινοαμερικάνικης λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ (BA, 1984), ο Payne παρακολούθησε σχολή κινηματογράφου στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Λος Άντζελες (MFA, 1990) Η διατριβική του ταινία, The Passion of Martin , για έναν φωτογράφο που έπληξε την αγάπη, τον κέρδισε την προσοχή από το Χόλιγουντ και προβλήθηκε στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Sundance . Μια συμφωνία ανάπτυξης με την Universal Pictures, ωστόσο, τελικά αποδείχθηκε άκαρδο.
Ως σεναριογράφος και σκηνοθέτης, καταφέρνει να ισορροπεί ανάμεσα στο καλλιτεχνικό και το εμπορικό, ενώ όλοι έχουν να λένε ότι έχει καταφέρει πολλά, χρησιμοποιώντας το ελάχιστο της παραγωγής, εξ ου και ο χαρακτηρισμός που του έχουν αποδώσει, ως «ο μικρός Μεγαλέξαντρος της Αμερικής»
Ο Πέιν έγραψε και σκηνοθέτησε την πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του την “Citizen Ruth” το 1996. Τρία χρόνια μετά το 1999, έγραψε και σκηνοθέτησε την ταινία “Election”. Η ταινία τράβηξε πολύ το ενδιαφέρον του κοινού όταν ο Νεουορκέζος κριτικός David Denby την χαρακτήρισε ως την καλύτερη ταινία της χρονιάς. Μάλιστα ο Πέιν για την ταινία του αυτή απέσπασε υποψηφιότητα για Όσκαρ.
Τελευταία του μεγάλη επιτυχία, το Όσκαρ διασκευασμένου σεναρίου, για την ταινία “Οι απόγονοι” (The Descendants), ταινία η οποία με πρωταγωνιστή τον Τζορτζ Κλούνεϊ, είχε προταθεί ακόμη για τα Όσκαρ καλύτερης ταινίας, ανδρικής ερμηνείας, σκηνοθεσίας, και μοντάζ. Στην ταινία ο Τζορτζ Κλούνεϊ υποδύεται έναν Χαβανέζο δικηγόρο ο οποίος βρίσκεται αντιμέτωπος με τον επικείμενο θάνατο της συζύγου του η οποία βρίσκεται σε κωματώδη κατάσταση, ενώ παράλληλα προσπαθεί να αντιμετωπίσει την απιστία της.
Ωστόσο, η πορεία του Πέιν έχει να επιδείξει μερικά ακόμη σημαντικά επιτεύγματα. Το 2002, σε μία εξαιρετική συνεργασία με τον Τζακ Νίκολσον που του απέφερε δύο υποψηφιότητες για το μικρό αλλά πολύτιμο αγαλματίδιο με το «Σχετικά με τον Σμιντ», ενώ το 2004, το «Πλαγίως» (Sideways) προτάθηκε επίσης για πέντε Όσκαρ και κατάφερε να κερδίσει και πάλι το Όσκαρ σεναρίου.
Για την πρώτη του μεγάλου μήκους ταινία, Citizen Ruth (1996), η Payne έγραψε το σενάριο με έναν φίλο,Τζιμ Τέιλορ . Μια ευρεία ανατροπή της διαδεδομένης συζήτησης για τις αμβλώσεις στη δημόσια ζωή της Αμερικής, η ταινία πρωταγωνίστησε η Λόρα Ντέρν ως έγκυος σκασμένος εθισμένος στα ναρκωτικά που γίνεται ένα πιόνι τόσο ακτιβιστών υπέρ της επιλογής όσο και υπέρ της ζωής. Με τον σε μεγάλο βαθμό ανυπόστατο πρωταγωνιστή του και τη χαρούμενη κυνική στάση του απέναντι στις βαθιά κρατούμενες πεποιθήσεις, ο Citizen Ruthεντυπωσίασε μερικούς κριτικούς αλλά απέτυχε να βρει κοινό. Η Payne γνώρισε μεγαλύτερη επιτυχία με Εκλογή (1999), την οποία ο ίδιος και ο Taylor προσαρμόστηκαν από το μυθιστόρημα του Tom Perrotta με το ίδιο όνομα. Η ταινία σατιρίστηκε απότομα την πολιτική ηθική μέσα από το πρίσμα μιας εκστρατείας για τον πρόεδρο ενός μαθητικού συμβουλίου γυμνασίου και το πνευματικό σενάριο κέρδισε υποψηφιότητα για Όσκαρ. Επωφελούμενοι από την αυξημένη αναγνώριση, οι συνεργάτες γραφής προσλήφθηκαν στη συνέχεια για να γράφουν την τεράστια ταινία τέρας Jurassic Park III (2001). Ωστόσο, το υποβληθέν σχέδιο αναθεωρήθηκε ουσιαστικά.
Σχετικά με τον Schmidt (2002) σημείωσε μια τονική μετατόπιση για τον Payne ως σκηνοθέτη, καθώς η ιστορία του για έναν κουρδιστό συνταξιούχο Midwestern (που έπαιξε ο Jack Nicholson ) σε ένα οδικό ταξίδι εξορύχθηκε για τόσα πάθος όσο το χιούμορ. Το πικάντικο δράμα προέκυψε επίσης από το picaresque Sideways (2004), το οποίο επικεντρώθηκε σε έναν απρόσεκτο σνομπ ( Paul Giamatti ) που συνοδεύει τον φίλο του στο lothario (Εκκλησία Thomas Haden) σε μια απόδραση στηνχώρα της Καλιφόρνια . (Ήταν η πρώτη ταινία του Payne που δεν είχε τοποθετηθεί τουλάχιστον εν μέρει στην πατρίδα του, η Ομάχα.) Η ταινία κέρδισε στον Payne τις καλύτερες κριτικές για την καριέρα του σε αυτό το σημείο και το σενάριο του και του Taylor, βασισμένο σε ένα μυθιστόρημα του Rex Pickett, κατέλαβε ένα Όσκαρ.
Ο ίδιος προτιμά να μιλά με τη δουλειά του – όταν όμως χρειαστεί, ακόμη και με δυσκολία, τα καταφέρνει εξίσου καλά και στα ελληνικά, όπως στην τελετή της απονομής των Όσκαρ, όπου απευθυνόμενος στη μητέρα του που βρισκόταν μεταξύ των προσκεκλημένων, της αφιέρωσε το βραβείο, λέγοντάς της «σ’ αγαπώ πολύ μαμά».
Παράλληλα δηλώνει έτοιμος να κάνει ταινία στα ελληνικά, η οποία μάλιστα θα γυριστεί στην Ελλάδα.
Εκτός από τη συμβολή του στο Παρίσι, je t’aime (2006), μια ανθολογία ταινιών μικρού μήκους για τη γαλλική πρωτεύουσα, ο Payne δεν σκηνοθέτησε ταινίες για τα επόμενα επτά χρόνια. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου υπηρέτησε ως παραγωγός για αρκετές ταινίες, καθώς και για τη σκοτεινά κωμική τηλεοπτική σειρά HBO Hung (2009–11). Ο Payne επέστρεψε στη σκηνοθεσία μεγάλου μήκους ταινίας με The Descendants (2011), το οποίο προσαρμόστηκε (με τους Nat Faxon και Jim Rash) από το μυθιστόρημα του Kaui Hart Hemmings. Η ταινία, που γυρίστηκε στη Χαβάη , πρωταγωνίστησε ο Τζορτζ Κλούνεϊ ως ένας καλός δικηγόρος, επανεκτιμώντας τη ζωή του και τις οικογενειακές του σχέσεις μετά από ένα ατύχημα που βάζει τη σύζυγό του σε κώμα. Παρόλο που ορισμένοι κριτικοί βρήκαν ότι η ιστορία είναι ανεπτυγμένη, οι The Descendants ήταν υποψήφιοι για πέντε Academy Awards, συμπεριλαμβανομένων εκείνων για τον καλύτερο σκηνοθέτη και την καλύτερη εικόνα, και κέρδισαν για το καλύτερα προσαρμοσμένο σενάριο. Ο Payne έπειτα έβαλε το ασπρόμαυρο Νεμπράσκα (2013), η οποία επικεντρώνεται σε έναν ιδιότροπο πολίτη αναζήτηση cross-country, η ταίνια έδωσε στον Payne την τρίτη υποψηφιότητά του για Όσκαρ ως καλύτερος σκηνοθέτης.
Συνολικά η ταινία του Νεμπράσκα (Nebraska), συγκέντρωσε 6 υποψηφιότητες στα 86α βραβεία Οσκαρ. Διαγωνίστηκε στις κατηγορίες καλύτερης Ταινίας, σκηνοθεσίας, πρωτότυπου σεναρίου, φωτογραφίας, Α” Ανδρικού Ρόλου (Μπρους Ντερν) και Β” Γυναικείου Ρόλου (Τζουν Σκουίμπ). Απέσπασε τελικά το βραβέιο καλύτερου ηθοποιού για τον Μπρους Ντερν στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου στις Κάννες.
Στη συνέχεια, ασχολήθηκε με μια ταινία επιστημονικής φαντασίας με στοιχεία σάτιρας και τίτλο Συρρίκνωση (2017). Πρωταγωνίστησε ο Ματ Ντέιμον ως άντρας που υποβλήθηκε σε ιατρική διαδικασία που τον αναγκάζει να συρρικνωθεί και έλαβε ελάχιστα κριτική.
Ο Πέιν παντρεύτηκε την Καναδή ηθοποιό Σάντρα Οχ την 1η Ιανουαρίου 2003, αφού έβγαινε μαζί της για τρία χρόνια ενώ συνεργαζόταν παράλληλα μαζί της στο Sideways. Στις 12 Μαρτίου 2005, ένας δημοσιογράφος ανακοίνωσε τον χωρισμό τους. Το διαζύγιο οριστικοποιήθηκε επίσημα στις 22 Δεκεμβρίου 2006, αν και το πρώην ζευγάρι χρειάστηκε περισσότερα από δύο χρόνια για να τακτοποιήσει τα οικονομικά του. Το 2015, ο Πέιν παντρεύτηκε τη Μαρία Κοντό, μια Ελληνίδα φιλόλογο που γνώρισε επισκεπτόμενος την περιοχή του Αιγίου, όπου κατάγονταν μερικοί από τους προγόνους του. Η Κόντος είναι 27 χρόνια νεότερη του ενώ έγινε πατέρας για πρώτη φορά σε ηλικία 56 ετών το 2017. Το 2022 έλαβε τιμητική ελληνική υπηκοότητα, σε ανακοίνωσή του, το Γενικό Προξενείο της Ελλάδας στο Λος Άντζελες ανέφερε: «Είμαστε υπερήφανοι που ξεκινήσαμε και ολοκληρώσαμε τη διαδικασία αίτησης για την ελληνική υπηκοότητα του Αλεξάντερ Πέιν Καλώς ήρθατε στην ελληνική μας οικογένεια!».
