Κορυφαίος επιστήμονας στο πεδίο της μοριακής γενετικής
Μύθοι

Κορυφαίος επιστήμονας στο πεδίο της μοριακής γενετικής

Ο Γεώργιος Σταματογιαννόπουλος ήταν καθηγητής Γενετικής και Ιατρικής του Πανεπιστημίου Ουάσιγκτον στο Σιάτλ των ΗΠΑ και Διευθυντής του Κέντρου Μοριακής Ιατρικής Markey. Αναγνωριζόταν διεθνώς ως ένας κορυφαίος επιστήμονας στο πεδίο της μοριακής γενετικής του ανθρώπου με περισσότερες από 400 μελέτες, ήταν μέλος της Αμερικανικής Ακαδημίας Τεχνών και Επιστημών και αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών.

Γεννήθηκε στην Αθήνα στις 11 Μαρτίου του 1934, με την παιδική του ηλικία να διαμορφώνεται από τα κατακλυσμικά γεγονότα που κατέλαβαν την Ελλάδα την περίοδο μεταξύ 1939-49. Παρά τη βίαιη ναζιστική κατοχή, τον λιμό, τον επακόλουθο αιματηρό εμφύλιο πόλεμο και τον χωρισμό της οικογένειάς του, μετά τον πόλεμο ολοκλήρωσε μια κλασική εκπαίδευση, μελετώντας την επιστήμη κατά τη διάρκεια της νύχτας. Εισήλθε στην Ιατρική Σχολή Αθηνών στην ηλικία των 17 ετών, ενώ, το 1958, αποφοίτησε στην κορυφή της τάξης, έκανε μεταπτυχιακό στη Θεραπευτική Κλινική της ίδια Σχολής και στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών και πήρε το διδακτορικό του από το ίδιο Πανεπιστήμιο, το 1960.

Μετά από την ιατρική του κατάρτιση, διεξήγαγε έρευνες διδακτορικών διατριβών για τις κληρονομικές διαταραχές του αίματος και ιδιαίτερα τις αναιμίες. Πραγματοποίησε την πρώτη μεγάλης κλίμακας μοριακή γεωγραφική έρευνα για ένα γενετικό χαρακτηριστικό, το οποίο αποκάλυψε εντυπωσιακά τη σχέση μεταξύ της ελονοσίας, της θαλασσαιμίας και των δρεπανοκυτταρικών χαρακτηριστικών. Ανακάλυψε επίσης ότι η εμβρυϊκή μορφή αιμοσφαιρίνης, η οποία ξαναδημιουργήθηκε σε μερικούς ασθενείς με θαλασσαιμία, θα μπορούσε να βελτιώσει τα αποτελέσματα της νόσου. Η θεωρία του ότι η θαλασσαιμία και η δρεπανοκυτταρική αναιμία θα μπορούσαν γενικά να αντιμετωπιστούν με την επαναδραστηριοποίηση της εμβρυϊκής αιμοσφαιρίνης, ενίσχυσαν δεκαετίες διεθνούς προσπάθειας για τη θεραπεία αυτών των διαταραχών με φάρμακα, γονιδιακές θεραπείες και επεξεργασία γονιδίων.

Ως νεαρός ερευνητής επέκτεινε τις γενετικές μελέτες για τις αιματολογικές ασθένειες στην Ελλάδα, όπου το έργο του επέστησε την προσοχή του πρωτοπόρου της ιατρικής γενετικής, Arno Motulsky, που τον προσέλαβε στο Πανεπιστήμιο Ουάσινγκτον, το 1964, με τη σύζυγό και συνεργάτη του, Θάλεια Παπαγιαννοπούλου, καθηγήτρια ιατρικής και διεθνώς αναγνωρισμένη αιματολόγο. Από το 1973, ξεκίνησε να είναι καθηγητής και ίδρυσε το Markey Molecular Medicine Center στο οποίο ήταν κι επικεφαλής της ιατρικής γενετικής, από το 1989 έως το 2005.

 

 

Ανάμεσα στις πολυάριθμες συνεισφορές του ήταν και η δημιουργία οργανώσεων και ιδρυμάτων με δράση καταλύτης για την πρόοδο της επιστήμης. Το 1978, εγκαθίδρυσε μια συνάθροιση που συμβαίνει κάθε δύο χρόνια και προσελκύει εκατοντάδες επιστήμονες σε όλα τα επίπεδα. Οι επιστήμονες αυτοί κάνουν προσπάθειες προς την κατανόηση και θεραπεία των παθήσεων των ερυθρών αιμοσφαιρίων με τη χρήση μοριακών προσεγγίσεων τεχνολογίας αιχμής. Ο καθηγητής εξακολούθησε να είναι και συνδιοργανωτής αυτής της συνάθροισης για σχεδόν 40 χρόνια.

Προβλέποντας ότι οι γενετικές θεραπείες αντιπροσώπευαν ένα θεμελιωδώς νέο μοντέλο για τη θεραπεία ασθενειών που θα κλιμακώνονταν με την εξέλιξη των τεχνολογιών, συνειδητοποίησε και οργάνωσε την ίδρυση της Αμερικανικής Εταιρείας Γονιδίων και Κυτταροθεραπείας, το σημερινό, κορυφαίο, επιστημονικό φόρουμ για έναν τομέα που αριθμεί χιλιάδες επιστήμονες που καλύπτουν τον ακαδημαϊκό χώρο και τη βιοτεχνολογία.

Είχε συνεχή προβληματισμό κι ενδιαφέρον για τη σταδιοδρομία των νέων ερευνητών και ήταν για πολλά χρόνια μέντορας σε κορυφαίους επιστήμονες από όλο τον κόσμο. Είχε αναγνωρίσει ειδικότερα τις προκλήσεις που αντιμετωπίζαν οι νεαρές γυναίκες επιστήμονες και έκανε ιδιαίτερες προσπάθειες για να ενθαρρύνει και να προωθήσει τη σταδιοδρομία τους σε όλα τα επίπεδα.

Ο Δρ. Σταματογιαννόπουλος έλαβε πολλά τιμητικά πτυχία και βραβεία, όπως το μετάλλιο Henry M. Stratton για διακεκριμένη έρευνα στην αιματολογία, το βραβείο William Dameshek της Αμερικανικής Εταιρείας Αιματολογίας, το βραβείο Philip Levine της Αμερικανικής Εταιρείας Κλινικών Παθολόγων και εξελέγη σε πολλές τιμητικές οργανώσεις και ακαδημίες. Διετέλεσε πρόεδρος της Αμερικανικής Εταιρείας Αιματολογίας (1992), πρόεδρος της Αμερικανικής Εταιρείας Γονιδίων και Κυτταρικής Θεραπείας (1996), και κατείχε ηγετικές θέσεις σε εθνικές και διεθνείς ιατρικές και επιστημονικές κοινωνίες.

 

 

Είχε συγγράψει 472 επιστημονικές εργασίες και 14 βιβλία, όπως το «The Molecular Basis of Blood Diseases», το πρώτο βιβλίο αυτού του είδους, για να ενώσει τις προόδους στη μοριακή σε ολόκληρο τον τομέα της ιατρικής. Οι ανακαλύψεις του άνοιξαν τις πόρτες για πολλές θεμελιώδεις συνεισφορές στη μελέτη ασθενειών του αίματος, της γονιδιακής ρύθμισης, της γονιδιακής θεραπείας και της γενετικής ιστορίας του πληθυσμού. Ο κλάδος του, αλλά και η συνέπεια της κορυφαίας επιστημονικής απόδοσης ήταν αξιοσημείωτες. Πράγματι, η πρώτη και η τελευταία από τις επιστημονικές του εργασίες δημοσιεύθηκαν στο European Journal of Human Genetics, με 55 χρόνια διαφορά.

Τα τελευταία χρόνια, είχε, επίσης, εστιάσει στη γενετική των ελληνικών πληθυσμών, συμπεριλαμβανομένων των αρχαίων πληθυσμών, όπως των Μυκηναίων και των Μινωιτών και η τελευταία του εργασία ήταν για αυτήν.

Τον Φεβρουάριο του 2017, δημοσίευσε τη μελέτη στην οποία ήταν επικεφαλής και η οποία καταρρίπτει τη θεωρία του 1830 του Γερμανού ιστορικού Γιάκομπ Φίλιπ Φαλμεράιερ, ότι μετά από τις σλαβικές επιδρομές κατά τον Μεσαίωνα, ο ντόπιος ελληνικός πληθυσμός της Πελοποννήσου ουσιαστικά εξαφανίστηκε και αντικαταστάθηκε τον 6ο αιώνα μ.Χ. σχεδόν πλήρως από σλαβικές φυλές.

Ο Δρ. Σταματουαννόπουλος ήταν ακόμα σπουδαστής στην καρδιά με μια διαρκή αγάπη για την ιστορία και τη φιλοσοφία. Είχε συλλέξει μία από τις μεγαλύτερες ιδιωτικές συλλογές στον κόσμο των πρώτων τυπωμένων βιβλίων, που περιλάμβαναν αναγεννησιακές και μετα-αναγεννησιακές εκδόσεις κλασικών Ελλήνων και Βυζαντινών δημιουργών.

Ο σπουδαίος καθηγητής και επιστήμονας απεβίωσε στις 16 Ιουνίου του 2018, αφήνοντας πίσω τη γυναίκα και στενή του συνεργάτιδα για περισσότερο από πενήντα χρόνια, δύο γιους, ένας από τους οποίους είναι καθηγητής των γενετικών επιστημών και της ιατρικής, και τρία εγγόνια. Είχε ζητήσει να θαφτεί στο προγονικό χωριό του, κοντά στην ομηρική πόλη της Κυπαρισσία στη Μεσσηνία.

 

ΣΧΟΛΙΑ

  Σχόλια: 1

  1. ΚΩΣΤΑΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ

    Ο κορυφαιος επιστημονας ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΤΑΜΑΤΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ με καταγωγη απο τους ΑΡΜΕΝΙΟΥΣ ΚΥΠΑΡΙΣΣΙΑΣ
    εφυγε απο τον κοσμο αυτο στις 16/6 /2018.
    ΑΙΩΝΙΑ Η ΜΝΗΜΗ στο διασημο επιστημονα με το παθος για την ΕΛΛΑΔΑ


ΠΡΟΣΘΕΣΕ ΤΟ ΣΧΟΛΙΟ ΣΟΥ