Η Mary Zophres είναι αναμφισβήτητα μία από τις πιο ταλαντούχες και περιζήτητες ενδυματολόγους του Χόλιγουντ. Με μια καριέρα που ξεπερνά τις τρεις δεκαετίες και συνεργασίες με κορυφαίους σκηνοθέτες όπως ο Steven Spielberg, οι αδελφοί Coen και ο Damien Chazelle, έχει υπογράψει μερικά από τα πιο εμβληματικά κινηματογραφικά looks των τελευταίων ετών.
Από το True Grit μέχρι το La La Land, η Zophres έχει καταφέρει να μετατρέπει το ένδυμα σε αφήγηση, το ύφασμα σε συναίσθημα και την αισθητική σε ταυτότητα.
Από τη Φλόριντα στα Όσκαρ – Με ελληνικές ρίζες
Γεννημένη στις 23 Μαρτίου 1964 στη Φλόριντα των ΗΠΑ, η Mary Zophres μεγάλωσε με ελληνικές αναφορές, αφού ο πατέρας της κατάγεται από τα Ιωάννινα. «Ο πατέρας μου με έκανε να αγαπήσω τις ρίζες μας. Ήθελε πάντα να θυμάμαι από πού προέρχομαι», έχει δηλώσει σε παλαιότερη συνέντευξή της.
Σπούδασε Ιστορία της Τέχνης στο Vassar College, αλλά από μικρή είχε δείξει ενδιαφέρον για τη μόδα· οι γονείς της διατηρούσαν κατάστημα ενδυμάτων και εκείνη συνήθιζε να βοηθάει, μαθαίνοντας από νωρίς να αναγνωρίζει υφές, χρώματα και εποχές.
Το πρώτο της επαγγελματικό βήμα στον κινηματογράφο ήρθε το 1989, όταν εργάστηκε ως βοηθός ενδυματολόγου στην ταινία του Oliver Stone Born on the Fourth of July. Όπως έχει αφηγηθεί, εκείνη τη μέρα της έδωσαν να ξεχωρίσει ρούχα από τις δεκαετίες του ’50, ’60 και ’70, και χωρίς δεύτερη σκέψη ήξερε ακριβώς τι να κάνει. «Εκείνη τη στιγμή κατάλαβα πως αυτή η δουλειά ήταν για μένα», έχει πει.
Η υπογραφή της στις μεγαλύτερες παραγωγές
Από τότε, η πορεία της ήταν εντυπωσιακή.
Έχει υπογράψει τα κοστούμια σε ταινίες όπως Iron Man 2, Indiana Jones and the Kingdom of the Crystal Skull, The Terminal, Catch Me If You Can, No Country for Old Men, The Big Lebowski και Interstellar.
Η μεγάλη της στιγμή ήρθε με το La La Land (2016), όπου δημιούργησε μια ολόκληρη ρετρό παλέτα χρωμάτων και στυλ που ταυτίστηκε με τη μαγεία της ταινίας.
«Δεν ντύνω απλώς ηθοποιούς. Ντύνω ιστορίες. Και αυτό είναι το πιο μαγικό κομμάτι της δουλειάς μου».
Ακολούθησαν τρεις υποψηφιότητες για Όσκαρ Ενδυματολογίας – για τα True Grit (2011), La La Land (2017) και Babylon (2023).
Για το Babylon, η Zophres απέσπασε διθυραμβικές κριτικές για την ικανότητά της να «έντυσε» τη δεκαετία του ’20 με έναν τρόπο που συνδύαζε ιστορική ακρίβεια και θεατρική υπερβολή. «Τα κοστούμια της Zophres είναι χαρακτήρες από μόνα τους», έγραψε το Variety το 2023.
Η “οικογένεια” των αδελφών Coen
Η σχέση της με τους Joel και Ethan Coen είναι σχεδόν οικογενειακή. Από το Fargo μέχρι το The Ballad of Buster Scruggs, η Zophres έχει ντύσει κάθε ιστορία τους με μοναδική ακρίβεια και συνέπεια.
«Δεν χρειάζεται να πούμε πολλά. Καταλαβαινόμαστε με μια ματιά», έχει πει για τη συνεργασία τους.
Το 2024, συμμετείχε και στην ανεξάρτητη παραγωγή του Ethan Coen Drive-Away Dolls, που έκανε πρεμιέρα στο Berlinale και επιβεβαίωσε τη σταθερότητα της δημιουργικής τους χημείας.
Από το “Babylon” στο “Fly Me to the Moon” – Η νέα εποχή
Το 2024 η Mary Zophres υπέγραψε τα κοστούμια της ταινίας Fly Me to the Moon με τη Scarlett Johansson και τον Channing Tatum. Η αισθητική της δεκαετίας του ’60, οι αναφορές στη διαστημική εποχή και η μίξη της μόδας με το χιούμορ έφεραν ξανά το όνομά της στο επίκεντρο των κριτικών και των βραβείων.
Η ταινία, σε σκηνοθεσία Greg Berlanti, θεωρήθηκε μία από τις πιο καλαίσθητες παραγωγές της χρονιάς και ήδη της εξασφάλισε νέα υποψηφιότητα για το Costume Designers Guild Award 2025.
Παράλληλα, έχει ολοκληρώσει τη συνεργασία της σε νέα ταινία των Coen, που αναμένεται στις αίθουσες το 2026, ενώ διδάσκει σε εργαστήρια νέων ενδυματολόγων στο Los Angeles City College, θέλοντας – όπως λέει – να «επιστρέψει» όσα της έδωσε η βιομηχανία.
Η φιλοσοφία πίσω από τη δημιουργία
Για τη Mary Zophres, κάθε ταινία είναι μια ερευνητική αποστολή. Μελετά την εποχή, το κοινωνικό πλαίσιο και τους χαρακτήρες, ταξιδεύει σε βιβλιοθήκες και μουσεία, συλλέγει φωτογραφίες και υφάσματα, ώσπου να βρει την «αναπνοή» κάθε ρούχου.
«Το κοστούμι πρέπει να συμπληρώνει την ψυχή του ήρωα, όχι να την επισκιάζει», δηλώνει συχνά.
Η μέθοδός της βασίζεται στη λεπτομέρεια, στη συνεργασία με τον σκηνοθέτη και στη διαίσθηση. Αυτή η προσήλωση την έχει κάνει μία από τις πιο σεβαστές επαγγελματίες του Hollywood και μία από τις λίγες γυναίκες που έχουν δημιουργήσει σχολή στον χώρο του costume design.
Η περηφάνια των ελληνικών ριζών
Η Zophres δεν έχει κρύψει ποτέ την ελληνική της καταγωγή. Ο πατέρας της, μετανάστης δεύτερης γενιάς από τα Ιωάννινα, ήταν εκείνος που της μετέδωσε την αγάπη για την τέχνη και την επιμονή στη δουλειά.
Όπως έχει πει, «η Ελλάδα είναι μέσα μου – στη δημιουργία, στην αισθητική, στην οικογένεια». Ο ίδιος ένιωσε διπλά υπερήφανος όταν είδε το όνομά της να φιγουράρει στα διεθνή βραβεία.
Η επόμενη μέρα
Μέχρι τον Οκτώβριο 2025, η Mary Zophres μετρά πάνω από 50 κινηματογραφικές παραγωγές και τρεις υποψηφιότητες για Όσκαρ. Θεωρείται πλέον μία από τις πέντε σημαντικότερες ενδυματολόγους της εποχής μας.
Παράλληλα, συμμετέχει ενεργά σε προγράμματα mentoring νέων σχεδιαστών, ενώ ετοιμάζει βιβλίο για την τέχνη της ενδυματολογίας στον κινηματογράφο.
