Πρωτιά στα Ευρωπαϊκά Βραβεία Ευρυζωνικών Υπηρεσιών
Ένα από τα πέντε Ευρωπαϊκά Βραβεία Ευρυζωνικών Υπηρεσιών (European Broadband Awards 2019) απονεμήθηκε στο ασύρματο κοινοτικό δίκτυο του Σαρανταπόρου της Ελασσόνας. Η ομάδα του Sarantaporo.gr βραβεύθηκε για το συναρπαστικό ταξίδι της από τη δημιουργία μιας μικρής ιστοσελίδας στην οικοδόμηση ενός ευρυζωνικού δικτύου που συνδέει 15 χωριά της περιοχής, καθώς και για τα διαδραστικά σεμινάριά της που καταπολεμούν τον ψηφιακό αναλφαβητισμό.
Η ομάδα ανθρώπων, οι περισσότεροι με καταγωγή από το Σαραντάπορο Ελασσόνας και οδηγό την αγάπη για τον τόπο της και τη διάθεσή για κοινωνική προσφορά, στοχεύουν στη δημιουργία ενός καναλιού επικοινωνίας μεταξύ της περιοχής και υπόλοιπου κόσμου για τη δημιουργική ανταλλαγή απόψεων και ιδεών και τον συντονισμό δημιουργικών δράσεων προς όφελος της τοπικής κοινωνίας.
Το 2010, η ομάδα με την επιθυμία να δημοσιεύσει ένα διαδικτυακό σημείο αναφοράς για τις παρέες των παιδικών χρόνων και έναν τόπο ενημέρωσης και συνεργασίας για τη διοργάνωση πολιτιστικών και εθελοντικών δράσεων στην περιοχή, ξεκίνησε τη δημιουργία μιας ιστοσελίδας.
Σύντομα, το πρότζεκτ βρέθηκε απέναντι από μία μεγάλη και απροσδόκητη πρόκληση: την πλήρη έλλειψη σύνδεσης του Σαραντάπορου με το Διαδίκτυο, καθώς οι εταιρείες τηλεπικοινωνιών είχαν ελάχιστο να επενδύσουν στην επαρχιακή περιοχή. Το Sarantaporo.gr μετέτρεψε το πρόβλημα σε σημείο εκκίνησης και στράφηκε μακριά από τις εταιρείες και προς την τοπική κοινότητα για τον σχεδιασμό και την ανάπτυξη ενός ασύρματου κοινοτικού δικτύου.
Στις 3 Δεκεμβρίου 2019, η εννιαμελής ομάδα βραβεύθηκε με ένα από τα πέντε πολυπόθητα Ευρωπαϊκά Βραβεία Ευρυζωνικών Υπηρεσιών, και πλέον η πρωτοβουλία είναι σαφώς κάτι παραπάνω από μια χρήσιμη ιστοσελίδα. Η ομάδα έχει πλέον μετατραπεί σε μία αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία, η οποία έχει οικοδομήσει επιτυχώς ένα κοινοτικό ασύρματο δίκτυο που συνδέει 15 χωριά της περιοχής, παρέχοντας ταυτόχρονα ελεύθερη πρόσβαση στο Διαδίκτυο για τους μόνιμους κατοίκους, τους φορείς και τους επισκέπτες της περιοχής.
Η φιλόδοξη πρωτοβουλία ανήκει σε μια ευρύτερη, ελπιδοφόρο τάση που φιλοδοξεί να γεφυρώσει το ψηφιακό χάσμα που χαρακτηρίζει τις απομακρυσμένες περιοχές του πλανήτη. Τα ασύρματα και ενσύρματα κοινοτικά δίκτυα ηλεκτρονικής επικοινωνίας αναπτύσσονται πλέον σε πολλές περιοχές του κόσμου, και στην καρδιά της φιλοσοφίας τους τοποθετούν τις μικρές τοπικές κοινότητες ως διαχειριστές των ψηφιακών δικτύων.
Για το Sarantaporo.gr, το κοινοτικό δίκτυο που κατάφερε να οικοδομήσει είναι «κοινό αγαθό», δηλαδή ένας πόρος ανοιχτός προς όλους και διαχειρίσιμος από όλους όσοι συμμετέχουν σε αυτόν. Η πρωτοβουλία απαγορεύει ρητώς την οποιαδήποτε εμπορική ή κερδοσκοπική εκμετάλλευση της προσβασιμότητας στο κοινοτικό της δίκτυο και προσκαλεί οποιονδήποτε ενδιαφερόμενο να συμμετάσχει ελεύθερα στην ομάδα και στην ευρύτερη κοινότητα.
Το συναρπαστικό ταξίδι του Sarantaporo.gr από απλή ιστοσελίδα σε συλλογικό πάροχο συνδεσιμότητας έφερε, όπως ήταν αναμενόμενο, την πρωτοβουλία στη λίστα των φιναλίστ των φετινών Ευρωπαϊκών Βραβείων Ευρυζωνικότητας. Η πρωτοβουλία απέσπασε την εξαιρετική βαθμολογία των 9,8 βαθμών στα 10, εξασφαλίζοντάς με διαφορά την πρώτη θέση στην κατηγορία «Δημιουργία Ζήτησης και Απορρόφηση Συνδεσιμότητας» (Demand generation and take-up of connectivity).
Ο παράγοντας που διαφοροποίησε το Sarantaporo.gr από τους υπόλοιπους διαγωνιζόμενους ήταν η ιδιαίτερη έμφασή του στην καταπολέμηση του ψηφιακού αναλφαβητισμού. Μέσα από δεκάδες δράσεις εκπαίδευσης, σεμινάρια και απομακρυσμένη υποστήριξη, η ομάδα του Sarantaporo.gr πλαισιώνει την προσβασιμότητα στο Διαδίκτυο με μία σειρά ψηφιακών δεξιοτήτων στα μέλη και στους χρήστες της κοινότητας της ορεινής περιοχής.
«Χρειάζεται να χτίσουμε μια Ευρωπαϊκή Ενωση που λειτουργεί πρωτίστως για τους πολίτες της», ανέφερε ο διευθυντής της μονάδας Διαχείρισης Γνώσης και Καινοτομίας του DG Connect, Φράνκο Ακορντίνο, κατά τη διάρκεια της απονομής του βραβείου στην ομάδα. «Το ελληνικό παράδειγμα είναι ένα ισχυρό μήνυμα για την υποστήριξη των κοινοτικών δικτύων στην Ευρώπη» συμπλήρωσε, προσθέτοντας πως μπορεί η Ευρώπη να μην έχει στη διάθεσή της τα λεγόμενα αμερικανικά «γκαράζ» καινοτομίας, διαθέτει όμως δεκάδες χιλιάδες στενά δεμένες κοινότητες, οι οποίες καινοτομούν χάρη στην επιμονή και στη συνεργατικότητα.
Η διάκριση στα Ευρωπαϊκά Βραβεία Ευρυζωνικότητας είναι αδιαμφισβήτητα μια μεγάλη τιμή για την ομάδα του Sarantaporo.gr, ωστόσο η πραγματική νίκη είναι ο τεράστιος αντίκτυπός του στη μικρή κοινότητα της Θεσσαλίας τα τελευταία εννέα χρόνια. Χάρη στο ανοιχτό κοινοτικό δίκτυο, οι κάτοικοι απολαμβάνουν πλέον τη δυνατότητα ψηφιακής συνταγογράφησης, ενώ το 2015 το Sarantaporo.gr συνεργάστηκε με την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας για μία σειρά διαδικτυακών ερωτηματολογίων με γνώμονα την υγειονομική περίθαλψη.
Η πιο συγκινητική αλλαγή, σύμφωνα με τους συντελεστές του κοινοτικού δικτύου, ήταν και σχετικά απρόβλεπτη. Το δωρεάν και ανοιχτά προσβάσιμο Διαδίκτυο έχει προσελκύσει στα μικρά χωριά δεκάδες νέους -εγγόνια ή νεαρούς γονείς-, οι οποίοι μπορούν πλέον να επισκέπτονται τα χωριά δίχως να βρίσκονται σε διαδικτυακή απομόνωση. Αυτός ήταν, άλλωστε, και ο βασικός λόγος για τον οποίο δεκάδες ηλικιωμένοι κάτοικοι αγκάλιασαν αμέσως την πρωτοβουλία: για να προσφέρουν στα εγγόνια τους αυτό που χρειάζονται, ώστε να μπορούν να τα έχουν κοντά τους.
Τα Ευρωπαϊκά Βραβεία Ευρυζωνικών Υπηρεσιών οργανώνονται υπό την αιγίδα της Γενικής Διεύθυνσης Δικτύων Επικοινωνίας, Περιεχομένου και Τεχνολογίας της Ευρώπης (DG Connect). Κάθε έτος, τα βραβεία δέχονται αιτήσεις από εκατοντάδες έργα και πρωτοβουλίες που παρέχουν σε Ευρωπαίους πολίτες πρόσβαση σε ευρυζωνικά δίκτυα υψηλών ταχυτήτων.
Πέρα από τη βράβευση έργων με αντίκτυπο, στόχος των βραβείων είναι και η έμπνευση παρόμοιων πρωτοβουλιών σε κάθε άκρη της Ευρώπης. Υπό αυτό το πλαίσιο, τα πέντε πρότζεκτ που διακρίθηκαν φέτος θα προστεθούν στη βάση δεδομένων καλών πρακτικών της ευρυζωνικής Ευρώπης, η οποία παρέχει υποστήριξη εμπειρογνωμόνων στον τομέα της ευρυζωνικής τεχνολογίας και των εφαρμογών. Η ίδια φιλοσοφία αποτυπώνεται και στην ομάδα του Sarantaporo.gr, η οποία δηλώνει χαρακτηριστικά: «Απώτερος σκοπός μας είναι η δημιουργία ενός μοντέλου ανάπτυξης τέτοιων υποδομών, το οποίο θα αναπαραχθεί και σε άλλες περιοχές που βρίσκονται σε ψηφιακή απομόνωση».