Στον Μιχάλη Δερτούζο, τον Ελληνα οραματιστή του Διαδικτύου ο οποίος γεννήθηκε σαν σήμερα το 1936, είναι αφιερωμένο το doodle της google. Η ειδική, προσωρινή και μοναδική τροποποίηση του λογότυπου στις αρχικές σελίδες της Google προς τιμήν διαφόρων γιορτών, γεγονότων, επιτευγμάτων και ατόμων θα τιμήσει για όλη την ημέρα την ξεχωριστή αυτή προσωπικότητα.

Όραμά του ήταν πάντα ένα Διαδίκτυο με ανθρώπινο πρόσωπο. Η θέση του για μία τεχνολογία στην υπηρεσία του ανθρώπου και όχι το αντίστροφο, σχετίζεται άμεσα με το επόμενο βήμα της ανάπτυξης του Διαδικτύου, τον σημασιολογικό ιστό και την «έξυπνη» αναζήτηση.

«Κάναμε ένα μεγάλο λάθος 300 χρόνια πριν όταν διαχωρίσαμε την τεχνολογία από τον άνθρωπο», είχε πει ο Δερτούζος σε μία συνέντευξή του στο Scientific American. «Είναι καιρός να τα ξανα-ενώσουμε».

Γεννημένος στην Αθήνα, την Ελλάδα το 1936, ο Δερτούζος μετά την αποφοίτησή του από το Ακαδημία Αθηνών, παρακολούθησε το Πανεπιστήμιο του Αρκάνσας με υποτροφία Fulbright, πήρε Διδακτορικό Δίπλωμα από το MIT, ενώ έγινε μέλος του προσωπικού της σχολής το 1968.

Το Πανεπιστήμιο της Μασαχουσέτης ήταν ο χώρος μέσα στον οποίο ο Μιχάλης Δερτούζος ξεδίπλωσε όλες τις πνευματικές αρετές του. «Προέβλεψε ένα απίστευτο ποσοστό των όσων θα ακολουθούσαν στην επιστήμη των υπολογιστών», είχε πει ο καθηγητής και συνεργάτης του, Χάρολντ Άμπελσον. «Ήταν ο πρώτος που υποστήριξε ότι πρέπει να χρησιμοποιηθούν ευρέως οι υπολογιστές στην εκπαίδευση, όταν στο ΜΙΤ είχαμε όλους κι όλους δέκα υπολογιστές. Το 1975, περιέφερε παντού την τρελή ιδέα του ότι κάποια μέρα οι υπολογιστές θα βρίσκονται στα σπίτια».

Κάτω από την καθοδήγηση του, το Εργαστήριο Πληροφορικής του MIT αναπτύχθηκε σε ένα ακμάζον ερευνητικό κέντρο που απασχολούσε εκατοντάδες ανθρώπους, που συνεργάζονταν σε καινοτομίες όπως τα κατανεμημένα συστήματα, οι υπολογιστές που μοιράστηκαν χρόνο, η κρυπτογράφηση ArpaNet και RSA, ένας αλγόριθμος που χρησιμοποιείται για την ασφαλή μετάδοση δεδομένων. Ο Μιχάλης Δερτούζος εργάστηκε για να καταστήσει το LCS το βορειοαμερικανικό σπίτι της World Wide Web Consortium (W3C), μιας συμμαχίας εταιρειών που προωθούν την εξέλιξη και τη διασύνδεση του Ιστού. Ο Δερτούζος προσέλαβε τον Sir Timothy John Berners-Lee, τον εφευρέτη του World Wide Web, για να το τρέξει.

Η ανθρωπιστική έννοια που έδινε ο καθηγητής στην πληροφορική και γενικότερα στην τεχνολογία και την επιστήμη και η πολιτική διάσταση που είχε το έργο του τον έφεραν συχνά σε δημόσιες θέσεις στις Ηνωμένες Πολιτείες αλλά και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Δούλεψε υπό την προεδρία του Τζίμι Κάρτερ πάνω στον επανασχεδιασμό των πληροφορικών συστημάτων για τον Λευκό Οίκο και αντιπροσώπευε τις ΗΠΑ σε θέματα τεχνολογίας στη διάσκεψη των G7 του 1995. Ταυτόχρονα, υπήρξε για χρόνια σύμβουλος της ελληνικής κυβέρνησης σε θέματα τεχνολογίας. Τιμήθηκε για την προσφορά του στην Ελλάδα με το Μεγαλόσταυρο του Τάγματος της Τιμής.

Ήδη από το 1980, ο Δερτούζος έγραψε για την «Η Αγορά Πληροφοριών», μια ιδέα που επεκτάθηκε στο βιβλίο του, το 1997, με τίτλο «Τι θα είναι: Πώς ο Νέος Κόσμος της Πληροφορίας θα αλλάξει τη Ζωή μας». «Αν απομακρυνθούμε από τη διαφημιστική εκστρατεία», είχε πει, «προκύπτει μια απλή, ευδιάκριτη και αναπόφευκτη εικόνα -μιας αγοράς πληροφοριών όπου οι άνθρωποι και οι υπολογιστές τους θα αγοράζουν, πωλούν και θα ανταλλάσσουν ελεύθερα πληροφορίες».

Επιμένοντας στη σπουδαιότητα της «εισαγωγής της τεχνολογίας στη ζωή μας και όχι το αντίστροφο», ο καθηγητής ώθησε την LCS να διευθύνει το έργο Oxygen του 1999 σε συνεργασία με το εργαστήριο τεχνητής νοημοσύνης του MIT. Ο στόχος αυτού του μαζικού σχεδίου ήταν να καταστήσει τους υπολογιστές «φυσικό μέρος του περιβάλλοντός μας ως τον αέρα που αναπνέουμε».

Όπως αντικατοπτρίζεται στον τίτλο του τελικού βιβλίου του, «Η ημιτελής επανάσταση: υπολογιστές που βασίζονται στον άνθρωπο και τι μπορούν να κάνουν για εμάς», η πίστη του Δερτούζου στην τεχνολογία ήταν πάντοτε στηριγμένη στην επιθυμία της να απελευθερώσει το πλήρες δυναμικό της ανθρωπότητας.

Πολύ σημαντική ήταν η συμβολή του στη δημιουργία του World Wide Web Consortium. Ο εφευρέτης του World Wide Web και του υπερσυνδέσμου, Τιμ Μπέρνερς Λι, αναφερόμενος στη συμμετοχή του στενού του φίλου σε αυτήν την προσπάθεια είχε πει:

«Σε εκείνο το χρονικό σημείο είχα μία ημιτελή, τρελή ιδέα. Ο Μιχάλης έπαιξε σημαντικό ρόλο στην υλοποίησή της. Πήρε τα κομμάτια από τις σκέψεις μου και τα συνέθεσε για να δημιουργήσει τη συνολική εικόνα. Μόνο αυτός θα μπορούσε να το κάνει. Αν δεν υπήρχε ο Μιχάλης πιθανότατα να μην υπήρχε και το World Wide Web Consortium. Η ηγετική δύναμή του, η καθαρότητα της σκέψης του και η ζεστασιά της καρδιάς του ήταν μία συνεχής υποστήριξη για μένα».

Ο Μιχάλης Δερτούζος έφυγε από τη ζωή στις 27 Αυγούστου του 2001.