Στη μικρή χώρα της Ουρουγουάη και των 3.500.000 εκατομμυρίων κατοίκων, τουλάχιστον 6.000 άνθρωποι μιλούν άπταιστα την ελληνική γλώσσα, αρκετοί από αυτούς, γνωρίζουν Αρχαία Ελληνικά και πολλοί δρόμοι και πλατείες έχουν ελληνικά ονόματα, ενώ αγάλματα αρχαίων φιλοσόφων κοσμούν τα δημόσια κτίρια της χώρας.

Η Ελληνική Κοινότητα Ουρουγουάης, που γιόρτασε πέρσι τα 100 της χρόνια, ιδρύθηκε τον Ιούνιο του 2016 και ήταν η πρώτη επίσημα αναγνωρισμένη οργανωμένη δομή των Ελλήνων στη Νότια Αμερική. Οι ίδιοι οι πολίτες δεν αυτοπροσδιορίζονται ως «φιλέλληνες», αλλά ως «ελληνολάτρες». Σύμφωνα με έρευνα της «Eurostat», το μεγαλύτερο ποσοστό των Ουρουγουανών απάντησε ότι ταυτίζεται πολιτιστικά με την Ευρώπη και πως η πρώτη της χώρα που τους έρχεται στο μυαλό είναι η Ελλάδα.

Η χώρα της Λατινικής Αμερικής, τις δεκαετίες του ’50 και του ’60, δέχτηκε πολλούς Έλληνες μετανάστες. Στο λιμάνι έφτασαν πλοία με πολλούς Έλληνες ναυτικούς και μετανάστες, οι οποίοι θέλησαν να δημιουργήσουν μια καλύτερη ζωή στην άλλη άκρη του Ατλαντικού. Σύμφωνα με γραπτές μαρτυρίες, ο Χειμαριώτης Δημητρίου υπήρξε ο πρώτος Έλληνας που εγκαταστάθηκε στην Ουρουγουάη το 1687. Άλλαξε το όνομά του, αρχικά, σε Μητρόπουλος και, στη συνέχεια, έμεινε γνωστός με το όνομα «Mitre». Τέσσερα χρόνια μετά την Επανάσταση του 1821, ο Αντώνης Βαρκάς, με καταγωγή από τα Δωδεκάνησα συμμετείχε στην εκστρατεία 33 Ουρουγουανών που είχαν σκοπό να απελευθερώσουν τη χώρα από την κατοχή της Βραζιλίας.

Στα μέσα του 19ου αιώνα, πολλοί Έλληνες βοήθησαν την Ουρουγουάη στον αγώνα της για την Ανεξαρτησία της χώρας. Οι πρώτοι Έλληνες που μετανάστευσαν στη μικρή λατινοαμερικανική χώρα βρήκαν εργασία στα λιμάνια της Ουρουγουάης, στα σφαγεία του Μοντεβιδέο αλλά και σε εργοστάσια κατασκευής πέτρας. Αργότερα, άνοιξαν τις δικές τους επιχειρήσεις.

Δεν έλειψαν όμως και μεγάλες προσωπικότητες της Ελλάδας που επισκέφτηκαν ή επένδυσαν στην Ουρουγουάη. Για μικρό χρονικό διάστημα, έζησε στη χώρα ο θρυλικός «Ηρακλής», ο Παναγής Κουταλιανός, ενώ τη δεκαετία του 1920, ο Αριστοτέλης Ωνάσης και ο επίσης Σμυρνιός Νικόλας Κονιαλίδης, που εγκαταστάθηκαν στο Μπουένος Άιρες της Αργεντινής, διεύρυναν τις επιχειρηματικές τους δραστηριότητες και στη γειτονική Ουρουγουάη. Μάλιστα, ο αδερφός του Κονιαλίδη, Κωνσταντίνος, δημιούργησε στο Μοντεβιδέο τη μεγαλύτερη προπολεμική επιχείρηση της Ουρουγουάης. Ο Κ. Κονιαλίδης υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους ευεργέτες της ελληνικής κοινότητας, ενώ απόγονοί του συνεχίζουν να συνδράμουν ενεργά στην κοινότητα και στις προσπάθειες διάδοσης του ελληνικού πολιτισμού και πνεύματος.

Σήμερα στην Ουρουγουάη, υπάρχουν περισσότεροι από 3.500 χιλιάδες Έλληνες μετανάστες δεύτερης ή τρίτης γενιάς, αλλά και ένας μεγάλος αριθμός αυτοχθόνων που μιλούν την ελληνική γλώσσα. «Ο ελληνισμός βρήκε ένα μέρος φιλόξενο, δέχθηκε τους Έλληνες πολύ καλά και τους έδωσε σιγουριά για το μέλλον» δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο σημερινός πρόεδρος της Ελληνικής Κοινότητας, Δημήτρης Λίνας. «Οι Ουρουγουανοί όχι μόνο έχουν φιλική στάση απέναντι στην Ελλάδα, αλλά λατρεύουν καθετί ελληνικό, είναι μέρος της μόρφωσης που έχουν πάρει, το ζούμε καθημερινά» υπογράμμισε.

Στην πρόσοψή ενός νεοκλασικού κτιρίου, γράφει «Αθηναίος», ενώ, σε ένα πάρκο, που ονομάζεται Αθήνα και βρίσκεται παραλιακά της πρωτεύουσας, υπάρχει μια προτομή του Ομήρου, ενώ οι Ουρουγανοί έχουν γνώση και για τον σύγχρονο ελληνικό κόσμο των γραμμάτων και των τεχνών. Σε κάθε βιβλιοπωλείο της χώρας, ακόμη και στο πιο μικρό, πάντα υπάρχουν τα άπαντα του Νίκου Καββαδία, του Καβάφη και του Ρίτσου.

Χαρακτηριστικό είναι πως στο Μοντεβιδέο υπάρχουν 23 δρόμοι που έχουν δανειστεί τα ονόματά τους από αρχαίους φιλόσοφους, ενώ ο κεντρικότερος δρόμος ονομάζεται κι αυτός «Grecia». Δύο πλατείες της πρωτεύουσας έχουν ονομαστεί «πλατεία της Αθήνας» και «πλατεία της Ελλάδας». Το άγαλμα του Σωκράτη κοσμεί την είσοδο της Εθνικής Βιβλιοθήκης του Μοντεβιδέο, που έχει κατασκευαστεί σύμφωνα με τον αρχαιοελληνικό δωρικό αρχιτεκτονικό ρυθμό.

Ακόμα, κι ένα δημόσιο σχολείο της χώρας ονομάζεται «Grecia», όλοι οι μαθητές του οποίου είναι παιδιά Ουρουγουανών. Αυτό δεν τους εμποδίζει, όμως, κάθε 25η Μαρτίου και 28η Οκτωβρίου να γιορτάζουν τις εθνικές εορτές των Ελλήνων, πραγματοποιώντας σχολικές εκδηλώσεις, τραγουδώντας και απαγγέλοντας ποιήματα. Οι μαθητές του «Grecia» έχουν μάθει και τον Εθνικό Ύμνο της Ελλάδας και καθώς τους φαίνεται μικρός σε σχέση με τον αντίστοιχο της Ουρουγουάης, έχουν αποστηθίσει παραπάνω στροφές του «Ύμνου της Ελευθερίας» του Δ. Σολωμού.

Πρόσφατα παρουσιάστηκε η έκδοση με τίτλο «Πρώτα 100 χρόνια της Ελληνικής Κοινότητας Ουρουγουάης», όπου πρώην πρόεδροι της χώρας και άλλες προσωπικότητες έχουν γράψει άρθρα για τον ελληνικό πολιτισμό, αλλά και την ιστορία της κοινότητας. Στην εκδήλωση, έγιναν τα αποκαλυπτήρια του αναμνηστικού γραμματοσήμου των ουρουγουανικών ταχυδρομείων για τα 100χρονα της ελληνικής κοινότητας. Το «παρών» έδωσαν, μεταξύ άλλων, ο πρώην πρόεδρος της χώρας, Λουίς Χερέρα, η πρέσβειρα της Ελλάδας στην Ουρουγουάη, Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου, και ο Νίκος Κονιαλίδης, η οικογένεια του οποίου έχει ευεργετήσει σημαντικά την κοινότητα.

Η ελληνική κοινότητα διαθέτει σχολείο, στο οποίο διδάσκουν δύο δάσκαλοι από την Ελλάδα, αίθουσα εκδηλώσεων, εκκλησία αφιερωμένη στον Άγιο Νικόλαο, χορευτικό συγκρότημα, ορχήστρα, γήπεδο ποδοσφαίρου και βόλεϊ. Επιχειρηματίες ελληνικής καταγωγής, που δραστηριοποιήθηκαν μεταξύ άλλων στα ναυτιλιακά, στις εισαγωγές-εξαγωγές, και την υφαντουργία, έχουν αφήσει τη «σφραγίδα» τους στην οικονομική ζωή της Ουρουγουάης. Έλληνες είναι «καπετάνιοι» σε τρεις μεγάλες ναυτιλιακές εταιρίες, τον Όμιλο Τσάκος και τις Navios και Lavinia.