Ερευνητές στη Μ. Βρετανία, μεταξύ των οποίων δύο Έλληνες επιστήμονες, ανακάλυψαν ότι ένα αμινοξύ που ονομάζεται ασπαραγίνη είναι απαραίτητο για την εξάπλωση του καρκίνου του μαστού και περιορίζοντάς το, τα καρκινικά κύτταρα σταμάτησαν να εισβάλλουν σε άλλα μέρη του σώματος, σε πειράματα που έγιναν σε ποντίκια. Αν μελλοντικές έρευνες επιβεβαιώσουν αυτά τα ευρήματα, ανοίγει ο δρόμος για μια νέα θεραπευτική στρατηγική που θα βασίζεται στον περιορισμό της ασπαραγίνης στον οργανισμό των ασθενών, παράλληλα με άλλες θεραπείες.

Οι ελληνικής καταγωγής ερευνητές είναι ο Γιώργος Πουλογιάννης του Ινστιτούτου Ερευνών για τον Καρκίνο της Βρετανίας και η Ευαγγελία Παπαχρήστου του Πανεπιστημίου Κέιμπριτζ.

Οι επιστήμονες βρήκαν ότι περιορίζοντας την ποσότητα του αμινοξέος ασπαραγίνη στον οργανισμό πειραματόζωων (ποντικιών) με επιθετικό καρκίνο του μαστού, κατάφεραν να μειώσουν δραστικά την ικανότητα των όγκων να εξαπλώνονται σε μακρινά μέρη του σώματος, κάνοντας μεταστάσεις.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή μοριακής βιολογίας Γκρεγκ Χάνον του Ινστιτούτου Ερευνών για τον Καρκίνο του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό “Nature“, ευελπιστούν ότι, βρίσκοντας τρόπους να μειώσουν την ασπαραγίνη στους καρκινοπαθείς, θα μειώσουν τις πιθανότητες μεταστάσεων του καρκίνου πέρα από τους μαστούς.

Η ασπαραγίνη, ως αμινοξύ, αποτελεί θεμέλιο λίθο για τη δημιουργία πρωτεϊνών από τα κύτταρα. Το ίδιο το σώμα παράγει ασπαραγίνη, ενώ η ποσότητά της αυξάνεται μέσω της διατροφής. Είναι μάλιστα δύσκολο να την αποφύγει κανείς, καθώς είναι πανταχού παρούσα.

Τροφές πλούσιες σε ασπαραγίνη είναι το σπαράγι, τα γαλακτοκομικά, το μοσχάρι, τα αυγά, τα ψάρια και τα θαλασσινά, οι πατάτες, τα όσπρια, οι ξηροί καρποί, η σόγια, τα δημητριακά ολικής αλέσεως κ.α. Χαμηλά επίπεδα ασπαραγίνης υπάρχουν στα περισσότερα φρούτα και λαχανικά, συνεπώς αυτές είναι οι τροφές που δημιουργούν μικρότερο κίνδυνο να τροφοδοτήσουν την εξάπλωση του καρκίνου του μαστού.

Ο λεγόμενος «τριπλά αρνητικός» καρκίνος του μαστού αναπτύσσεται και εξαπλώνεται ταχύτερα από άλλα είδη καρκίνου, με αποτέλεσμα να αντιστέκεται στις υπάρχουσες θεραπείες. Ένα μέρος των καρκινικών κυττάρων μπορεί να κάνει μεταστάσεις στους πνεύμονες, στον εγκέφαλο, στα οστά και στο ήπαρ. Οι περισσότερες ασθενείς δεν πεθαίνουν από τον αρχικό όγκο στο μαστό, αλλά από τις κατοπινές μεταστάσεις.

Η νέα μελέτη δείχνει ότι η εμφάνιση σε έναν όγκο της συνθετάσης της ασπαραγίνης, ενός ενζύμου που τα κύτταρα χρησιμοποιούν για να παράγουν το αμινοξύ ασπαραγίνη, ενισχύει την κατοπινή επέκταση του όγκου. Όμως αντίθετα η μετάσταση «φρενάρεται» σε μεγάλο βαθμό, αν περιορισθεί η συνθετάση της ασπαραγίνης, είτε μέσω διατροφικών περιορισμών, είτε μέσω χημειοθεραπείας με το φάρμακο L-asparaginase, που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία της οξείας λεμφοβλαστικής λευχαιμίας και το οποίο μελλοντικά μπορεί να αξιοποιηθεί επίσης κατά του καρκίνου του μαστού.

Όταν τα πειραματόζωα έτρωγαν τροφές πλούσιες σε ασπαραγίνη, τα καρκινικά κύτταρα εξαπλώνονταν στο σώμα τους πολύ πιο εύκολα, ενώ το αντίθετο συνέβαινε, όταν το φαγητό τους περιείχε πολύ λίγη ασπαραγίνη.

Ο συν-συγγραφέας της μελέτης, Δρ Γιώργος Πουλογιάννης, ηγέτης της ομάδας σηματοδότησης και μεταβολισμού του καρκίνου στο ICR, δήλωσε: “Η καλύτερη κατανόηση των θρεπτικών συστατικών που συμβάλλουν στην εξάπλωση του καρκίνου είναι σημαντική στην εξεύρεση νέων τρόπων για να επιβραδύνουμε τη διαδικασία και ενδεχομένως να τη σταματήσουμε. Αυτά τα συναρπαστικά ευρήματα παρέχουν τις βάσεις για την έρευνα σε έναν εντελώς νέο τύπο θεραπείας του καρκίνου που στοχεύει στο μεταβολισμό των κυττάρων του όγκου για τον έλεγχο της ανάπτυξης και της εξάπλωσής τους».