Στο φως ήρθε, σύμφωνα με ανακοίνωση του Υπ. Πολιτισμού, τάφος με αγκαλιασμένο ζευγάρι στην ανασκαφή στο Διρό. Οι διπλές ταφές σε στάση εναγκαλισμού είναι εξαιρετικά σπάνιες και αυτή του Διρού αποτελεί μία από τις αρχαιότερες του κόσμου, καθώς χρονολογείται γύρω στο 3800 π.Χ.

Η διπλή αδιατάρακτη ταφή του άνδρα και της γυναίκας, σε στάση εναγκαλισμού, δεν είναι το μόνο εύρημα καθώς βρέθηκε και μια δεύτερη διπλή αδιατάρακτη ταφή νεαρών ενηλίκων, άνδρα και γυναίκας, σε εξαιρετικά συνεσταλμένη στάση.

Η ανακάλυψη έγινε στη θέση Ξαγκουνάκι, που βρίσκεται στον περιβάλλοντα χώρο του σπηλαίου Αλεπότρυπα Διρού. Η ανακοίνωση των ευρημάτων έγινε με δελτίο τύπου από το Υπουργείο Πολιτισμού.

Οι ταυτόχρονες διπλές ταφές δεν είναι συχνό φαινόμενο και πολύ περισσότερο συχνό αρχαιολογικό εύρημα. Έχει χρονολογηθεί με άνθρακα-14 στο 3800 π.Χ., ενώ ανάλυση DNA των οστών των δύο ατόμων απέδειξε ότι πρόκειται για έναν άνδρα και μία γυναίκα.

Σε στρώματα της Τελικής Νεολιθικής από το 4.200 ως το 3.800 π.Χ. αποκαλύφθηκαν επίσης: διπλή αδιατάρακτη, πρωτογενής παιδική ταφή σε αγγείο, καθώς και αδιατάρακτη ταφή εμβρύου.

Το πρόγραμμα, που ολοκληρώθηκε το 2014, πραγματοποιήθηκε υπό τη διεύθυνση του επίτιμου εφόρου Αρχαιοτήτων δόκτορα Γιώργου Α. Παπαθανασόπουλου από διεπιστημονική ομάδα της Εφορείας Παλαιοανθρωπολογίας και Σπηλαιολογίας Νοτίου Ελλάδας (υπεύθυνη δρ Αναστασία Παπαθανασίου) σε συνεργασία με Έλληνες και ξένους επιστήμονες και υπό την εποπτεία των Ε’ ΕΠΚΑ και 5ης ΕΒΑ. Στόχο του είχε την ολοκλήρωση των ερευνών και την προετοιμασία της δημοσίευσης των αποτελεσμάτων της μακροχρόνιας ανασκαφής στο σπήλαιο Αλεπότρυπα και την ανασκαφική διερεύνηση του περιβάλλοντος χώρου.

 Νέες χρονολογήσεις και εξειδικευμένες αναλύσεις διεύρυναν σημαντικά την περίοδο χρήσης του σπηλαίου από την Αρχαιότερη ως την Τελική Νεολιθική (6000-3200 π.Χ.) και επιβεβαίωσαν τη μακροχρόνια λειτουργία του ως οικιστικού και ταφικού χώρου.

Στα υπερκείμενα στρώματα αποκαλύφθηκε κυκλικό οστεοφυλάκιο διαμέτρου τεσσάρων μέτρων, ορισμένο από αργούς λίθους, που φέρει βοτσαλόστρωτο δάπεδο. Μεγάλη ποσότητα ανθρώπινων σκελετικών καταλοίπων, που αντιπροσωπεύουν δεκάδες ατόμων, περισυλλέχθηκε από την επιφάνεια του δαπέδου σε συνάφεια με χαρακτηριστικά ευρήματα της ΥΕ ΙΙΙ (Μυκηναϊκής Εποχής), όπως κεραμική, χάντρες, εγχειρίδιο. Η συγκεκριμένη αρχιτεκτονική κατασκευή για την προσχεδιασμένη μεταφορά και δευτερογενή ταφή δεκάδων ατόμων αποτελεί μοναδικό παράδειγμα στη Μυκηναϊκή Εποχή.

Η προκαταρκτική μελέτη τους κατέδειξε ότι βρίσκονται σε δευτερογενή απόθεση, μεταφέρθηκαν δηλαδή από την αρχική θέση ταφής τους στο Ξαγκουνάκι. Στην ευρύτερη περιοχή του σπηλαίου δεν έχουν μέχρι στιγμής εντοπισθεί κατάλοιπα οικισμού της Μυκηναϊκής Εποχής, παρά τη συστηματική επιφανειακή έρευνα.

 Η πλησιέστερη θέση αυτής της εποχής βρίσκεται στον Αγιο Βασίλειο, σε απόσταση τουλάχιστον 40 χιλιομέτρων από την Αλεπότρυπα. Η συνέχιση της έρευνας θα συμβάλει στην αποσαφήνιση αυτών των ζητημάτων. Προς το παρόν, όπως λένε οι ανασκαφείς, μπορούμε με ασφάλεια να υποθέσουμε ότι η περιοχή του σπηλαίου λειτούργησε επί χιλιετίες στη συλλογική μνήμη των ομάδων ως χώρος απόθεσης των νεκρών τους.