O αστροφυσικός που συνδέει τη φιλοσοφία με τις θετικές επιστήμες
Ο Δρ. Μηνάς Καφάτος είναι καθηγητής Υπολογιστικής Φυσικής στο Πανεπιστήμιο Chapman και έχει σχεδόν 40 χρόνια εμπειρίας στην προπτυχιακή και μεταπτυχιακή διδασκαλία και έρευνα. Κατά τη διάρκεια της σταδιοδρομίας του, έχει εργαστεί ακόμα και στο Κέντρο Διαστημικών Πτήσεων Γκόνταρντ της NASA, ενώ έχει δημοσιεύσει πολυάριθμα βιβλία και bestsellers, περισσότερα από 300 άρθρα στον τομέα της υπολογιστικής επιστήμης, της αστροφυσικής, των κινδύνων και της κλιματικής αλλαγής παγκοσμίως κ.α, με αποτέλεσμα το Researchgate να περιλαμβάνει πάνω από 3,738 αναφορές (citations) στο όνομά του.
Οι έρευνες του επικεντρώνονται στην κοσμολογία, την αστροφυσική, την κβαντομηχανική, την κβαντική βιολογία, τους φυσικούς κινδύνους, την κλιματική αλλαγή, τις γεωεφαρμογές της επιστήμης συστημάτων και την τηλεπισκόπηση. Ακόμα, έχει γράψει και μιλήσει ιδιαίτερα για την προαγωγή του διαλόγου μεταξύ της επιστήμης και της θρησκείας.
Ο Μηνάς Καφάτος γεννήθηκε στην Κρήτη στις 25 Μαρτίου 1945, έφυγε για την Αμερική 18 χρονών και μεγάλωσε στη Νέα Υόρκη. Ο πατέρας του ήθελε να τον στείλει στο Παρίσι να σπουδάσει ζωγραφική, γιατί είχε μεγάλο ταλέντο από μικρός, όμως ο ίδιος προτίμησε την επιστήμη, καθώς αυτό που τον γοήτευε ήταν η προέλευση των χρωμάτων και όχι τόσο το τι μπορούσαν να δημιουργήσουν πάνω σε έναν καμβά. Αγάπησε την κοσμολογία και την αστροφυσική μέσω δύο δώρων από τον αδελφό του, ένα τηλεσκόπιο και ένα βιβλίο κοσμολογίας και αποφασισμένος έφυγε για τις ΗΠΑ μετά το λύκειο.
Έλαβε Β.Α. στη Φυσική από το Πανεπιστήμιο Cornell, το 1967, το Ph.D. στη Φυσική από το Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Μασαχουσέτης, το 1972, και το μεταδιδακτορικό του στο Πανεπιστήμιο του Κολοράντο και στη NASA.
Μετά από αυτή τη μεταδιδακτορική έρευνα στο Κέντρο Διαστημικών Πτήσεων Γκόνταρντ της NASA, έγινε καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Τζορτζ Μέισον, το 1984, όπου διετέλεσε κοσμήτορας της Σχολής Υπολογιστικών Επιστημών και διευθυντής του Κέντρου για την Παρατήρηση της Γης και τη Διαστημική Έρευνα.
Μαζί με ομάδα επιστημόνων των υπολογιστών, ο Δρ. Καφάτος προσλήφθηκε από το Πανεπιστήμιο Τσάπμαν στην Καλιφόρνια το φθινόπωρο του 2008, όπου έγινε Founding Dean του Κολεγίου Σμιντ Επιστήμης και Τεχνολογίας (Schmid College of Science and Technology), μέχρι το 2012, και επικεντρώθηκε στην κοσμολογία, την αστροφυσική, την κβαντομηχανική, τους κινδύνους της κλιματικής αλλαγής και στην τηλεπισκόπηση.
Το 2017, έκανε μια κοινή δημοσίευση στο περιοδικό της επιχειρησιακής ωκεανογραφίας με πέντε συναδέλφους από όλο τον κόσμο και το Ινστιτούτο Θαλάσσιας Μηχανικής, Επιστήμης και Τεχνολογίας απένειμε σε κάθε συν-συγγραφέα ένα Denny Medal για τη δημοσίευση.
Το 2018, επέστρεψε από ταξίδι στην πρωτεύουσα της Νότιας Κορέας, όπου εξελέγη Εξωτερικός Μέλος της Κορεατικής Ακαδημίας Επιστήμης και Τεχνολογίας (KAST). Ως ξένο μέλος του KAST, συνεργάζεται με τα μέλη της ακαδημίας για την προώθηση της επιστήμης και της τεχνολογίας στην Κορέα. Αυτή η οργάνωση ισοδυναμεί με την Εθνική Ακαδημία Επιστημών των Ηνωμένων Πολιτειών. «Η επιστήμη εξελίσσεται γρήγορα», εξηγεί ο αστροφυσικός και προσθέτει, «Πρέπει να συνδυάσουμε τις επιστήμες γιατί κανένα πεδίο δεν έχει όλες τις απαντήσεις».
Μηνάς Καφάτος, Λάρι Κίνγκ, Susan Yang
Ο καθηγητής Καφάτος επισκέπτεται τη Νότια Κορέα συχνά για να μιλήσει σε διεθνή συνέδρια και εμφανίζεται σε εθνικά τηλεοπτικά προγράμματα, ενώ έχει πραγματοποιήσει συνεργατική έρευνα, τα τελευταία 10 χρόνια, με καθηγητές και φοιτητές από το Κορεατικό Πανεπιστήμιο King Abdullah University of Science and Technology (KAUT), ένα κορυφαίο ιδιωτικό ίδρυμα.
Σήμερα, είναι διευθυντής του Κέντρου Αριστείας στα Πρότυπα και Παρατηρήσεις Γεωσυστημάτων (Center of Excellence in Earth Systems Modeling and Observations, CEESMO) και Επιχορηγούμενος Καθηγητής Υπολογιστικής Φυσικής από το Ίδρυμα Fletcher Jones για το Πανεπιστήμιο Chapman.
Ο κος Καφάτος θεωρεί πως η βάση της επιστήμης είναι η φιλοσοφία, καθώς τόσο οι επιστήμες όσο και η φιλοσοφία ζητούν την ενότητα για να απαντήσουν στα ερωτήματα του σύμπαντος και να εξηγήσουν τον κόσμο, ενώ ως τη γέφυρα όπου οι δύο ενώνονται είναι ο άνθρωπος, ο οποίος είναι μέρος της συνειδητότητας του σύμπαντος.
Η Researchgate, στη βάση δεδομένων της, περιλαμβάνει 390+ δημοσιεύσεις υπό την επωνυμία του Δρ. Καφάτου με βαθμολογία RG: 41,34, h-δείκτη: 34, δημοσιεύσεις με διαιτησία: 302, που περιλαμβάνουν δημοσιευμένα άρθρα περιοδικών, αναθεωρημένα κεφάλαια βιβλίων και δημοσιευμένες διαδικασίες, βιβλία: 15, με σύνολο αναφορών: 3.738+ (Web of Science).
Στην ερώτηση Τι είναι η Γη μέσα στο σύμπαν ο αστροφυσικός απαντά:
“Σκεφτείτε ότι ζείτε σε ένα ορεινό χωριό της Κρήτης και κατά τη διάρκεια της ζωής σας δεν έχετε μετακινηθεί σε άλλο μέρος στο νησί. Έτσι θα μπορούσαμε να περιγράψουμε το άγνωστο που μας περιβάλλει. Νομίζουμε ότι αυτό που βλέπουμε τόσα χρόνια είναι ο κόσμος μας. Επίσης, κατοικούμε σ’ ένα ενσυνείδητο σύμπαν, ένα σύμπαν που αποκρίνεται στο πώς σκεφτόμαστε και αισθανόμαστε. Και αυτό το ανθρώπινο σύμπαν είναι το αληθινό σύμπαν. Το μόνο που έχουμε.”
Συνεργάζεται με αστρονομικά κέντρα, έχει γράψει πολλά βιβλία και δίνει διαλέξεις, για το πώς οι άνθρωποι μπορούμε να δημιουργήσουμε έναν καλύτερο κόσμο με βάση τις αρχές της κβαντικής φυσικής που πρεσβεύει και ακολουθεί πιστά στην καθημερινότητα του.
Έχει δημοσιεύσει πολυάριθμα βιβλία, μεταξύ των οποίων είναι το «The Conscious Universe» (Το Ενσυνείδητο Σύμπαν), το «The Nonlocal Universe» (Το μη τοπικό Σύμπαν), με τον Robert Nadeau, το «Principles of Integrative Science» (Αρχές της Ολοκληρωμένης Επιστήμης, με τον Mihai Draganescu της Ρουμανικής Ακαδημίας Επιστημών, το «The Creative Cosmos» και το «You are the universe» με τον Deepak Chopra.
Έχει συγγράψει περισσότερα από 300 άρθρα στον τομέα της υπολογιστικής επιστήμης, της αστροφυσικής, της επιστήμης των γήινων συστημάτων, των κινδύνων και της κλιματικής αλλαγής παγκοσμίως, των περιφερειακών επιπτώσεων της αλλαγής του κλίματος, των περιβαλλοντικών ζητημάτων, της γενικής σχετικότητας, της κοσμολογίας, της κβαντικής μηχανικής και της συνείδησης.
Αξιοσημείωτες είναι οι συνεισφορές του στη βελτίωση των συνθετικών κυκλοφοριών των τροπικών κυκλώνων που χρησιμοποιούνται στα μοντέλα καιρικών προγνώσεων, οι νέες απόψεις για την αυτοοργάνωση του Σύμπαντος με βάση τη θεωρία της πολυπλοκότητας, μια λεπτομερή μελέτη της σχέσης ανάμεσα στη βλάστηση στις ΗΠΑ και στο Ελ Νίνιο, και μία καλύτερη κατανόηση της σκόνης και των αερολυμάτων πάνω από την Ινδία.
Ο Μηνάς Καφάτος, που έχει υπάρξει Πρόεδρος του Αμερικανικού Ελληνικού Συμβουλίου, ζει στη Μαρίνα Ντελ Ρέι της Καλιφόρνια με τη σύζυγό του, Susan Yang, επιστήμονα στους τομείς της υπολογιστικής βιολογίας, της πειραματικής βιολογίας και της νευροεπιστήμης, την οποία γνώρισε λόγω μιας συνεργασία τους στο Πανεπιστήμιο George Mason. Ο αδελφός του, Φώτης Καφάτος, είναι βιολόγος και ιδρυτής και επίτιμος πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Έρευνας (ΕΣΕ). Ο Κάφατος έχει 3 παιδιά, τον Λευτέρη, τον Στέφανο και τον Αλέξιο.
Σε πρόσφατη συνέντευξή του είπε τα εξής: “Είμαστε μάρτυρες μιας εποχής που παρατηρούνται τεκτονικές αλλαγές άνευ προηγουμένου σε επίπεδο ευημερίας του ανθρώπου, παγκόσμιας οικονομίας και περιβάλλοντος. Είμαστε καθ’ οδόν προς μια ταχεία εξέλιξη που αφορά οτιδήποτε συμβαίνει γύρω μας και συχνά φαίνεται ανεξέλεγκτη. Νομίζω ότι είναι η περίοδος του σπουδαίου αγνώστου. Πορευόμαστε σε μια εποχή που κυριαρχεί το αναπάντεχο, το απροσδόκητο και το ξαφνικό. Ζούμε καθημερινά σαν να περιμένουμε το αιφνίδιο. Αλλά θεωρώ ότι αυτό ήταν το μεγάλο μάθημα της πανδημίας. Το άγνωστο, βέβαια, είναι σημαντικό γιατί παράλληλα δίνει νόημα στην ανθρώπινη υπόστασή μας”.
Βραβεία
1986: Βραβείο Διακεκριμένου Καθηγητή του Πανεπιστημίου Τζωρτζ Μέισον
2011: Spirit of Rustum Roy Award του Ιδρύματος Chopra
2011 Βραβείο Εξέχουσας Ηγεσίας και Επαγγελματικής Υπηρεσίας του παραρτήματος της Κομητείας Όραντζ του IEEE
Τιμητικές διακρίσεις
2000: Επίτιμο μέλος της Ρουμανικής Ακαδημίας Επιστημών
2013: Επίτιμος ερευνητής του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών
2013: «Διεθνής Scholar» του νοτιοκορεατικού Πανεπιστημίου Kyung Hee
2018: Εξωτερικός Μέλος της Κορεατικής Ακαδημίας Επιστήμης και Τεχνολογίας (KAUST)