1. Μπορείτε να μας πείτε λίγα πράγματα για την ελληνική σας κληρονομιά;

Και οι τέσσερις παππούδες και γιαγιάδες μου είναι μετανάστες. Οι γονείς της μητέρας μου μετανάστευσαν από το χωριό Ολύμποι της Χίου. Η οικογένεια του πατέρα μου μετανάστευσε από την Αλικαρνασσό (Bodrum) της Μικράς Ασίας. Η οικογένεια του παππού μου “καταστράφηκε” στη Μικρασιατική γενοκτονία. Η οικογένεια της γιαγιάς μου έκανε στάση στην Κω για κάμποσα χρόνια, στο δρόμο της για την Αμερική. Έχουμε ακόμα συγγενείς στη Χίο, την Κω και την Αθήνα. Οι γονείς μου γεννήθηκαν στη Δυτική Βιρτζίνια, όπως κι εγώ. Αλλά παρά το γεγονός ότι ήμουν ένας Ελληνο-Αμερικανός δεύτερης γενιάς, δεν είχα μάθει αγγλικά μέχρι που άρχισα να πηγαίνω σχολείο. Με φρόντιζαν οι παππούδες μου και μου μιλούσαν μόνο ελληνικά.

Η πρώτη φορά που πήγα στη Χίο ήταν περίπου στα 25 μου. Όταν προσγειωθήκαμε με τη σύζυγό μου στο νησί, είχα μία από τις πιο έντονες, μοναδικές και συγκινητικές εμπειρίες της ζωής μου. Ακόμα και σήμερα, πιστεύω ότι με άγγιξε το Άγιο Πνεύμα. Όταν προσγειωθήκαμε, κι ενώ ήμασταν ακόμα μέσα στο αεροπλάνο, με πλημμύρισε ένα συναίσθημα που δεν μπορώ να περιγράψω. Ήξερα ότι είχα έρθει στο σπίτι μου. Η ψυχή μου το ήξερε. Έκλαψα. Και είχα δίκιο – Ήμουν σπίτι. Πώς αλλιώς μπορείς να εξηγήσεις μία τόσο συγκλονιστική ψυχική, συναισθηματική και πολύ φυσική αντίδραση όταν αγγίζεις το έδαφος για πρώτη φορά;

Κατά τη διάρκεια ενός άλλου ταξιδιού, έζησα μία από τις σπουδαιότερες ημέρες της ζωής μου. Η οικογένειά μου, μαζί με τους γονείς μου, πήγαμε στους Ολύμπους. Ο παππούς της μητέρας μου, ο Πάτηρ Σταμάτης, υπηρέτησε ως ιερέας της ενορίας του χωριού, πολλά χρόνια πριν. Το αίσθημα του να βλέπω τα παιδιά μου, τα εγγόνια της μητέρας μου, να μπαίνουν στην παλιά Εκκλησία όπου ο παππούς της ήταν ιερέας, ήταν συγκλονιστικό.

Δε θα ξεχάσω ποτέ όταν η οικογένειά μου, οι γονείς μου κι εγώ επισκεφτήκαμε την Αλικαρνασσό. Ήταν μια εξαιρετικά συναισθηματική ημέρα για τον πατέρα μου κι εμένα.

2. Πώς επιλέξατε να σπουδάσετε Οικονομικά; Είχατε κάποια πρότυπα στη ζωή σας που σας βοήθησαν να επιλέξετε αυτόν το δρόμο;

Είμαστε κατασκευαστές και βιομήχανοι που τυχαίνει να διαχειριζόμαστε ένα από τα κορυφαία ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια στον κόσμο. Εμπνεύστηκα, και η ζωή μου θα άλλαζε, από μια επική εκδήλωση στην ιδιαίτερη πατρίδα μου, πριν από 25 χρόνια. Είμαι από την πόλη του χάλυβα, το Weirton, στη Δυτική Βιρτζίνια. Στις αρχές της δεκαετίας του 1980, όταν ήμουν στο Λύκειο, η National Steel ανακοίνωσε ότι επρόκειτο να κλείσει ή να πωλήσει τον μύλο. Η βιομηχανία χάλυβα στις ΗΠΑ κατέρρεε και γιγαντιαίοι μύλοι έκλειναν σε ολόκληρη τη βιομηχανική Κοιλάδα του Οχάιο. Ένα κλείσιμο θα ήταν καταστροφικό. Το Weirton είχε 20.000 κατοίκους και 10.000 εργάζονταν στο μύλο. Ένας άνδρας με το όνομα Eugene Keilin, ένας τραπεζίτης επενδύσεων από τη Νέα Υόρκη, σχεδίασε τη μεγαλύτερη εξαγορά εργαζομένων στην ιστορία του κόσμου. Ποτέ δεν είχα ακούσει για ένα επενδυτικό τραπεζίτη πριν. Ο Gene έσωσε την πόλη, τις θέσεις εργασίας, και παρείχε ένα μέλλον για χιλιάδες ανθρώπους και τις οικογένειές τους. Είπα στον εαυτό μου ότι θέλω να γίνω αυτός. Θέλω να κάνω αυτό. Ο Gene δημιούργησε έναν νέο δρόμο, ένα δρόμο όπου «η εργασία» και «το κεφάλαιο», τα οποία είναι συνήθως ανάθεμα το ένα στο άλλο, εργάστηκαν μαζί για να δημιουργήσουν κάτι μοναδικό και εξαιρετικά επιτυχημένο. Ακόμα δεν μπορώ να πιστέψω ότι όταν μεγάλωνα θα γινόμουν συνέταιρος του Gene, και ότι θα συν-ίδρυα την KPS Capital μαζί με τον Gene και το συνεργάτη μου, David Shapiro. 

Οι ήρωες και πρότυπά μου σε επαγγελματικό επίπεδο είναι οι συνεργάτες μου, David Shapiro, Raquel Palmer και Jay Bernstein. Τα αδέλφια μου και η αδελφή μου. Είναι λαμπροί, εργατικοί, εντυπωσιακά δημιουργικοί, αλλά και βαθιά πιστοί, ταπεινοί και η προσωποποίηση του φιλότιμου και της ταπεινότητας. Με εμπνέουν κάθε μέρα. Ενώ είμαστε όλοι διαφορετικοί, και προερχόμαστε από διαφορετικούς χώρους, υπόβαθρα και παραδόσεις, μοιραζόμαστε το ίδιο σύστημα αξιών.

3. Ποια στιγμή της καριέρας σας, μέχρι σήμερα, θεωρείτε ότι είναι η πιο σημαντική;

Από τις πάνω από 60 κατασκευαστικές και βιομηχανικές εταιρείες που έχουμε δημιουργήσει, έχουμε επαναφέρει και μεταμορφώσει, αυτή που σημαίνει περισσότερα για εμένα, είναι η HHI. Πρόκειται για την ιστορία δύο Ελληνο-Αμερικανών που δημιουργούν μια συνεργασία και καταφέρνουν κάτι εντυπωσιακό.

Η ιστορία ξεκινά όταν μου σύστησαν τυχαία τον Γιώργο Θανόπουλο στην έκθεση αυτοκινήτων του Ντιτρόιτ. Ο Γιώργος είναι ένας μετανάστης από την Κρήτη. Ήταν γνωστός ως ο Michelangelo της επιχείρησης ανταλλακτικών αυτοκινήτων και «έτρεξε» ένα τεράστιο τμήμα μιας τεράστιας πολυεθνικής εταιρείας. Τον κάλεσα στη Νέα Υόρκη για να φάμε.

Σε εκείνο το δείπνο, ο Γιώργος είπε, έχεις  το κεφάλαιο, την εμπειρία ανάκαμψης, τις σχέσεις με την ένωση, και έχω τα διαπιστευτήρια στις καλύτερες επιχειρήσεις ανταλλακτικών αυτοκινήτων.  Συμφωνήσαμε ότι δεν πρόκειται να κάναμε απλά μια επένδυση, αλλά θα μεταμορφώναμε και θα εδραιώναμε μια ολόκληρη βιομηχανία στη Βόρεια Αμερική. Και το κάναμε. Εκείνη την εποχή, ήμασταν μια μικρή επιχείρηση, και όχι η παγκόσμια εταιρεία πολλών δισεκατομμυρίων που είμαστε σήμερα. Όλες οι μεγάλες επιχειρήσεις ήθελαν να προσλάβουν τον Γιώργο. Αλλά οι γονείς του, οι οποίοι είναι μετανάστες, που δεν μιλούν πολύ καλά αγγλικά, είπαν, “Να πας με τον Έλληνα”».

Δημιουργήσαμε μια νέα εταιρεία, την Hephaestus Holdings Inc. (“HHI”) σε μια χαρτοπετσέτα, η οποία απέκτησε πέντε εταιρείες κατά κύριο λόγο στον κλάδο της αυτοκινητοβιομηχανίας. Επιλέξαμε τον Ήφαιστο για προφανείς λόγους. Τέσσερις από τις πέντε εταιρείες που απέκτησε η HHI ήταν σε πτώχευση, τέσσερις από τις πέντε αντιμετώπιζαν ρευστοποίηση, τέσσερις από τις πέντε είχαν αρνητική ρευστότητα, όχι μόνο ασύμφορη, τέσσερις από τις πέντε δεν είχαν διαχείριση ή δεν είχαν τρομερή διαχείριση. Βοηθήσαμε στην ανάκαμψη κάθε μίας από αυτές τις επιχειρήσεις και τις εντάξαμε στην πλατφόρμα HHI υπό την ηγεσία του Γιώργου.

Το αποτέλεσμα ήταν μια πρωτοποριακή νίκη για όλους τους ενδιαφερόμενους.

Η πώληση της HHI επτά χρόνια μετά τη δημιουργία της, ήταν μια τεράστια νίκη για τους επενδυτές μας, με αποτέλεσμα 870 εκατομμύρια δολάρια μετρητά να διανεμηθούν στους μετόχους, με κέρδη $ 800 εκατομμύρια, και πάνω από 10 φορές απόδοση στο επενδυμένο κεφάλαιό μας. Ήταν μια νίκη για την εργασία και τους εργαζόμενους. Σώσαμε 3.000 θέσεις εργασίας κατασκευής στις Ηνωμένες Πολιτείες. Δουλέψαμε εποικοδομητικά με ένα από τα μεγαλύτερα και πιο ισχυρά εργατικά συνδικάτα στη Βόρεια Αμερική. Ήταν μια νίκη για τις κοινωνίες στις οποίες λειτουργούμε. Σώσαμε 15 εργοστάσια σε 15 κοινότητες που τα χρειάζονται. Ήταν μια νίκη για την ομάδα διαχείρισής μας, που είναι τώρα ανεξάρτητα πλούσιοι.

Το επίτευγμά μας αναγνωρίστηκε και δημοσιεύθηκε στο εμπορικό περιοδικό Private Equity International ως “η ανάκαμψη της χρονιάς” παγκοσμίως σε ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια.

Η επιτυχία μας ήταν το αποτέλεσμα δύο Ελλήνων που μιλούν μια κοινή γλώσσα, με μια κοινή κουλτούρα, κοινή θρησκεία, κοινές παραδόσεις, που προήγαγαν ένα επίπεδο εμπιστοσύνης μεταξύ των δύο ανδρών οι οποίοι τώρα  μπορούν να τελειώνουν ο ένας τις προτάσεις του άλλου. Η συνεργασία μας ήταν μαγική.

4. Μετά από όλα αυτά τα χρόνια επιτυχημένης πορείας, θα μπορούσατε να μοιραστείτε μαζί μας το μυστικό της επιτυχίας;

Το μυστικό της επιτυχίας μου αποδίδεται στα εξής:

(1) σε μια εξαιρετικά σκληρή εργασιακή ηθική,

(2) στην προθυμία για ανάληψη ρίσκου,

(3) στη δημιουργία κάτι διαφορετικού και μοναδικού στην αγορά, και

(4) στο χτίσιμο και στην κατοχή της δικής μου επιχείρησης (με τους συνεργάτες μου).

Όσον αφορά την ηθική εργασίας, όποιος βλέπει τη δουλειά του ως μια επιταγή μισθοδοσίας απλώς, δεν θα είναι επιτυχημένος. Έχω θυσιάσει τις δεκαετίες των 20 μου και των 30 μου δουλεύοντας επτά ημέρες την εβδομάδα. Είμαι σχεδόν 50 ετών και εξακολουθώ να μην σταματάω να δουλεύω. Δεν έχω δουλειά, έχω μια αποστολή, μια αποστολή και ένα πάθος. Κάποιοι αναγνώστες θα έλεγαν ότι «αυτό δεν είναι ζωή». Κάνουν λάθος – δεν υπάρχει τίποτα λάθος στο να έχεις ένα πάθος και να έχεις μια ουσιαστική επίδραση στις ζωές της οικογένειάς σου, της κοινότητάς σου και της εκκλησίας σου. Θα πρέπει να παίρνεις ρίσκα κατά τη διάρκεια της σταδιοδρομίας σου, το πραγματικά ασφαλές μονοπάτι είναι το πιο εύκολο, αλλά επιβραβεύει λιγότερο. Στην πορεία μου, ρίσκαρα την καριέρα και το μέλλον μου σε δύο περιπτώσεις. Ενώ και οι δύο αποφάσεις οδήγησαν στην επιτυχία, εκ των υστέρων κανένας συνετός άνθρωπος δε θα είχε πάρει αυτό το ρίσκο. Η επιτυχία της KPS και η δική μου, είναι γιατί δημιουργήσαμε μία διαφοροποιημένη και μοναδική εταιρεία ιδιωτικού μετοχικού κεφαλαίου. Είμαστε μια εταιρεία που μεταμορφώνει πραγματικά τη δραστηριότητα των εταιρειών, όχι μόνο τους ισολογισμούς τους. Υπάρχουν χιλιάδες εταιρείες ιδιωτικού μετοχικού κεφαλαίου, αλλά πολύ λίγες διαθέτουν το σύνολο των ικανοτήτων μας, το ιστορικό και την αποδεδειγμένη ικανότητα να επιφέρουν την αλλαγή. Τέλος, ο μόνος τρόπος για να δημιουργηθεί πραγματική επιτυχία σε καθαρά οικονομικούς όρους είναι να έχετε τη δική σας επιχείρηση.

5. Έχετε πει ότι “Δεν υπάρχει τίποτα πιο σημαντικό από τη φήμη σου- το όνομα”. Τι σημαίνει το “όνομα” για εσάς;

Δεν υπάρχει τίποτα πιο σημαντικό από τη φήμη σου. Δεν μπορεί να υπάρξει διαχωρισμός του ποιος είσαι ως πρόσωπο, και ποιος είσαι ως επιχειρηματίας. Μια φήμη χρειάζεται μια ζωή για να τη χτίσεις, και μπορεί να χαθεί σε μια στιγμή. Στην KPS, διευθύνουμε τις επιχειρήσεις με φιλότιμο. Κανείς δεν είναι τέλειος. Κανείς δεν μπορεί πάντα να κάνει το σωστό πράγμα, αλλά μπορείς να προσπαθείς να κάνεις το σωστό πράγμα. Αντιμετωπίζουμε τους ανθρώπους με σεβασμό και αξιοπρέπεια.

6. Έχετε αναστήσει πάνω από 50 εταιρείες κατασκευής… Έχετε αναγνωρίσει μια ανάσταση για την ελληνική οικονομία;

Η Ελλάδα έχει βιώσει μια άνευ προηγουμένου οικονομική καταστροφή, και οι άνθρωποι της έχουν υποφέρει κάτω από ένα απάνθρωπο, παράλογο και δογματικό καθεστώς λιτότητας, που επέβαλε η Τρόικα,  το οποίο έχει καταστρέψει μια χώρα, κατέστρεψε κοινότητες και προκάλεσε μεγάλη ζημία σε οικογένειες. Παρ ‘όλα αυτά όμως, οι άνθρωποι, οι δημότες, εξακολουθούν να διατηρούν την ελπίδα και τα όνειρα για ένα καλύτερο αύριο. Καμία λιτότητα δε θα συντρίψει ποτέ το ελληνικό πνεύμα, την αίσθηση του πεπρωμένου και τη θέληση να το ξεπεράσουμε.

Έχω μιλήσει για αυτό το θέμα δημοσίως. Το γενικό πλαίσιο είναι σημαντικό: έχουμε στην κατοχή μας και λειτουργούμε εγκαταστάσεις παραγωγής σε περισσότερες από 20 χώρες. Έχουμε κατασκευάσει εργοστάσια σε όλο τον κόσμο. Καταλαβαίνουμε τι χρειάζεται για να ανταγωνιστούμε στην παγκόσμια οικονομία. Η Ελλάδα ανταγωνίζεται για επενδύσεις με κάθε χώρα στην Ευρώπη και την περιφέρειά της (ιδιαίτερα την περιφέρειά της), με κάθε χώρα του κόσμου, ακόμη και με κάθε πολιτεία στις Ηνωμένες Πολιτείες. Προκειμένου είναι ανταγωνιστική, με όλο το σεβασμό προτείνω η Ελλάδα  να κάνει τα εξής:

Πρώτον, η Ελλάδα θα πρέπει να εκλέξει μία ξεκάθαρα φιλο-καπιταλιστική κυβέρνηση. Υπάρχει μόνο ένα οικονομικό σύστημα που λειτουργεί – ο καπιταλισμός και πιο συγκεκριμένα ο αγγλοσαξονικός καπιταλισμός. Ο καπιταλισμός έχει βγάλει πάνω από ένα δισεκατομμύριο ανθρώπους από την απόλυτη φτώχεια στην Ινδία και την Κίνα σε μια γενιά. Ο κομμουνισμός, οι μαρξιστικές / λενινιστικές φιλοσοφίες έχουν αποτύχει. Τα μόνα μέρη στα όποια φαίνεται ότι αυτές οι αναξιόπιστες και αποτυχημένες ιδεολογίες εξακολουθούν να ασκούνται είναι η Κούβα, η Βόρεια Κορέα, η Βενεζουέλα και η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. Η Ελλάδα χρειάζεται μια κυβέρνηση που θα εφαρμόσει άμεσα δραστικές μεταρρυθμίσεις για την οικονομία της – το εργατικό δίκαιο, τη φορολογική πολιτική και την επιβολή της, μέτρα για την καταπολέμηση της διαφθοράς κλπ… Η Ελλάδα χρειάζεται μια κυβέρνηση που θα δημιουργήσει το περιβάλλον για την προσέλκυση άμεσων ξένων επενδύσεων – δείτε την επιτυχία της Ιρλανδίας, της Τσεχικής Δημοκρατίας, της Πολωνίας και της Πορτογαλίας στον τομέα αυτό.

Δεύτερον, η Ελλάδα πρέπει να χρεοκοπήσει και να γυρίσει στη δραχμή. Η Ελλάδα δεν θα αποπληρώσει ποτέ το χρέος της. Όλοι το ξέρουν. H Τρόικα το γνωρίζει. Η λιτότητα έχει συνθλίψει την ελληνική οικονομία. Για ποιο λόγο; Ώστε η ελληνική οικονομία να δημιουργήσει “πλεόνασμα” ώστε κάποια ημέρα να πληρώσει τους τόκους του χρέους της, ίσως; Αυτό είναι το μέλλον που θέλουν οι Έλληνες γονείς για τα παιδιά τους; Υπάρχουν πολλά είδη δουλείας. Η οικονομική κρίση αντικατέστησε τη δουλεία στους Οθωμανών με τη δουλεία του χρέους. Δείτε για παράδειγμα την καταπληκτική ελαστικότητα της Βρετανικής οικονομίας εξαιτίας της ελεύθερης διακύμανσης της στερλίνας. Η Βρετανική στερλίνα απορρόφησε τις συνέπειες του σοκ μετά το BREXIT. Η Ελλάδα πρέπει να ακολουθήσει το παράδειγμα της Βρετανίας.

Τέλος, η Ελλάδα πρέπει να αξιοποιήσει το ανθρώπινο δυναμικό της. Οι Έλληνες είναι από τους πιο μορφωμένους, δημιουργικούς, και λαμπρούς λαούς στον κόσμο. Η Ελλάδα είναι ένα παγκόσμιο κέντρο σκέψης για τρεις χιλιετίες. Η Ελλάδα χρειάζεται να αναπτύξει το ανθρώπινο κεφάλαιο και να προσελκύσει επιχειρήσεις και βιομηχανίες που βασίζονται στα προϊόντα του μυαλού. Με δεδομένη την παραδοσιακή αυτοδυναμία, την επιχειρηματικότητα και την εργασιακή ηθική του ελληνικού λαού, σε συνδυασμό με τον λαμπρό Ελληνικό νου, η Ελλάδα θα πρέπει να είναι σε θέση να γίνει η «Silicon Valley» της Ευρώπης, αν οι άνθρωποι και η οικονομία της απελευθερωθούν τελικά από τις ρυθμιστικές επιβαρύνσεις που επιβάλλονται από την κυβέρνηση.

7. Πόσο συχνά επισκέπτεστε την Ελλάδα;

 Έχουμε έρθει στην Ελλάδα πολλές φορές.  Έχουμε πάει στην Αθήνα, στις Κυκλάδες, στη Χίο και τα Δωδεκάνησα. Πέρυσι, ναυλώσαμε ένα σκάφος και κάναμε τον γύρο των Κυκλάδων σαν οικογένεια. Ήταν μια μαγική εβδομάδα. Ανυπομονώ να αγοράσω ένα σπίτι στην Ελλάδα.   

8. Τι σημαίνει για εσάς η Ελλάδα και το να είστε Έλληνας;

Αυτός που είμαι σήμερα και όποια επιτυχία είχα μέχρι τώρα, το κατάφερα, επειδή η οικογένειά μου με μεγάλωσε με βαθιά γνώση πως είμαι Αμερικανός με ελληνική καταγωγή. Δεν είμαι απλά μόνο κάποιος «μισός-Αμερικανός». Αυτό με έχει προσγειωμένο στο έδαφος. Αυτό μου έδωσε αυτοπεποίθηση. Αυτό μου έδωσε αξιοπρέπεια. Ξέρω ακριβώς από πού είμαι. Το νησί, το χωριό, το σπίτι. Έχω μια αίσθηση του τόπου, και αυτό είναι ισχυρό.

Αυτός που είμαι σήμερα και όποια επιτυχία είχα μέχρι τώρα, το κατάφερα, επειδή η οικογένειά μου με μεγάλωσε με ένα σύστημα αξιών, με τις παραδόσεις και τον σεβασμό που κατοικεί σε κάθε ελληνική οικογένεια, μαζί με τις υποχρεώσεις και τις προσδοκίες που συνοδεύονται. Μεταφέρω αυτό το σύστημα αξιών μαζί μου κάθε μέρα. Κατάλαβα από νεαρή ηλικία, ότι οι ενέργειές μου δεν αντικατοπτρίζονται μόνο σε εμένα και την οικογένειά μου, αλλά σε ολόκληρη την Ελληνική μας Κοινότητα.

Αυτός που είμαι σήμερα και όποια επιτυχία είχα μέχρι τώρα, το κατάφερα, επειδή η οικογένειά μου με μεγάλωσε με την Ορθόδοξη Εκκλησία μας. Θέλω να είμαι πολύ σαφής για κάτι, κατά τη γνώμη μου, δεν υπάρχει ο Ελληνισμός χωρίς την Ορθοδοξία. Μπορώ να δω τον Ελληνισμό μόνο μέσα από το ένδοξο πρίσμα της Εκκλησίας μας. Δεν μπορείς να διαχωρίζεις αυτά τα δύο.

9. Αν θα μπορούσατε να κάνετε μια ερώτηση σε όλους τους Έλληνες, τι θα θέλατε να τους ρωτήσετε;

Μου αρέσει να ψήνω στα κάρβουνα. Θα τους ζητούσα να μου προτείνουν και να μου στείλουν τις συνταγές τους για το ψήσιμο αρνιού  – μαρινάδα, μπαχαρικά, τεχνική, κτλ… Όλοι οι άνθρωποι της κατασκευής σαν κι εμένα, πιστεύουν στη διαδικασία της συνεχούς βελτίωσης. Οποιεσδήποτε προτάσεις είναι ευπρόσδεκτες.