Ο Παρασκευάς Σφήκας είναι σωματιδιακός φυσικός και Διευθυντής του Ινστιτούτου Επιταχυντικών Συστημάτων και Εφαρμογών (ΙΕΣΕ), με μακρά εμπειρία στην έρευνα του μεγάλου επιταχυντή σωματιδίων (Large Hadron Collider – LHC) στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Πυρηνικών Ερευνών (CERN) και συγκεκριμένα στο πείραμα Compact Muon Solenoid (CMS).

Μελετά τα στοιχειώδη σωματίδια και τις αλληλεπιδράσεις τους μέσω αδρονικών συγκρούσεων πρωτονίων-αντιπρωτονίων στους επιταχυντές SPS (CERN) και Tevatron (Fermilab) και πρωτονίων-πρωτονίων στον επιταχυντή LHC στο CERN. Τον Απρίλιο του 2019, εξελέγη νέο μέλος της Βρετανικής Βασιλικής Ακαδημίας Επιστημών (Royal Society), μιας εκ των παλαιότερων και πιο διακεκριμένων Ακαδημιών του κόσμου.

Μαζί με τους συνεργάτες του στο πείραμα CMS, ελπίζουν να εξιχνιάσουν τον μηχανισμό αυθόρμητης διάσπασης της ηλεκτρασθενούς αλληλεπίδρασης (που στο Καθιερωμένο Πρότυπο οφείλεται στον “μηχανισμό Higgs”) και να διερευνήσουν την πιθανή ύπαρξη νέας φυσικής (π.χ. της υπερσυμμετρίας) πέραν του Καθιερωμένου Προτύπου.

Ο Έλληνας επιστήμονας έλαβε το PhD του από το MIT το 1988, εργαζόμενος στο πείραμα UA1, μελετώντας την παραγωγή πολλαπλών πιδάκων σωματιδίων και αναζητώντας νέους συντονισμούς που διασπώνται σε πίδακες. Μετά το PhD, παρέμεινε στο UA1 για δύο ακόμα χρόνια, ως επιστημονικός συνεργάτης του CERN, μελετώντας την παραγωγή των quarks τύπου bottom και top.

Το 1990 μεταφέρθηκε στις ΗΠΑ, στο εργαστήριο Fermilab ως Wilson Fellow με το πείραμα CDF και στο ΜΙΤ ως Επίκουρος Καθηγητής στο Τμήμα Φυσικής. Το 1991 έμεινε αποκλειστικά στο ΜΙΤ, λαμβάνοντας τον τίτλο του Αναπληρωτή Καθηγητή το 1994 και τον τίτλο του Καθηγητή το 1997. Κατά τη διάρκεια αυτού του διαστήματος, το MIT προσχώρησε στο CDF ως νέο ίδρυμα, αναλαμβάνοντας την ευθύνη του εμπρόσθιου καλοριμέτρου καθώς και το σύστημα λήψης δεδομένων (data acquisition system, DAQ) και του σκανδαλισμού τρίτου επιπέδου (Third Level Trigger) του πειράματος. Επίσης, η ομάδα του MIT συνεισέφερε στην ανακάλυψη του top quark, καθώς και σε καθοριστικές μετρήσεις στη Φυσική των αδρονίων με b quarks.

Ξεκίνησε τη συνεργασία του με το πείραμα CMS στο LHC του CERN το 1994, μαζί με το πρώτο κύμα ιδρυμάτων από τις ΗΠΑ, αρχικά εργαζόμενος στην ανάπτυξη του συστήματος DAQ και του σκανδαλισμού Υψηλού επιπέδου, ενώ κατόπιν συνέχισε με τη δημιουργία των ομάδων Λογισμικού και Φυσικής (Physics Reconstruction and Selection – PRS). Αργότερα μετακινήθηκε στο CERN, αποσυρόμενος από το CDF to 2002 για να επικεντρωθεί πλήρως στο CMS, ενώ την ίδια χρονιά έφυγε επίσης από το MIT, λαμβάνοντας θέση καθηγητή στο Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ).

Έκτοτε έχει υπηρετήσει στο CMS ως προϊστάμενος του έργου PRS (2001 – 2004), του έργου Computing-Physics-Trigger – CPT (2005 – 2006) και την τριετία 2007 – 2009 ως Συντονιστής Φυσικής του πειράματος. Ακολούθως, θήτευσε ως Πρόεδρος της επιτροπής δημοσιεύσεων του CMS (2012 – 2013), ενώ από το 2014 έως και το 2016 είχε τη θέση του Deputy Spokesperson (Υποδιευθυντής) όλου του πειράματος. Την παρούσα περίοδο είναι ενεργός στις αναζητήσεις Υπερσυμμετρίας.

Ο Παρασκευάς Σφήκας έχει θητεύσει σε πολλαπλές διεθνείς επιτροπές αξιολόγησης, διεθνείς συμβουλευτικές επιτροπές ερευνητικών ιδρυμάτων και φορέων, και σε επιτροπές διοργάνωσης διεθνών συνεδρίων. Ενδεικτικά αναφέρονται το HEPAP των Department of Energy/National Science Foundation (ΗΠΑ), Marie-Curie Advisory Group (ΕΕ), και η Προεδρία του Τομέα Υψηλών Ενεργειών και Σωματιδιακής Φυσικής της ΕυρωπαΪκής Κοινότητας Φυσικών (EPS).

Είναι, επίσης, μέλος της Πανευρωπαϊκής Επιτροπής “Physics Preparatory Group για το New European Strategy in Particle Physics” και του “European Committee for Future Accelerators”.

Ο κ. Σφήκας είναι ακόμη μέλος συμβουλευτικών επιτροπών τριών πανεπιστημίων στην Ευρώπη, κριτής σε όλα τα περιοδικά του τομέα της Φυσικής Υψηλών Ενεργειών, και έχει συμμετάσχει σε πέραν των 20 επιτροπών κρίσης υψηλόβαθμων μελών ΔΕΠ σε Ευρώπη και ΗΠΑ. Έχει δώσει πέραν των 45 κεντρικών ομιλιών (keynote, opening, summary talks) σε διεθνή συνέδρια και πολλαπλές παρουσιάσεις σε πανεπιστήμια και επιστημονικές συναντήσεις.

Στο ΜΙΤ είχε λάβει το βραβείο “Buechner Teaching Prize” απο το Physics Department. Στο ΕΚΠΑ έχει λάβει το βραβείο “Παπανικολάου” (“Αναγνώριση των εξαιρετικών επιστημονικών επιτευγμάτων των καθηγητών του ΕΚΠΑ”) το 2016.

Τέλος, ο κ. Παρασκευάς Σφήκας, είναι ο Έλληνας ερευνητής που εμφανίζεται να έχει την μεγαλύτερη διεθνή απήχηση με τις επιστημονικές δημοσιεύσεις του, σύμφωνα με την παγκόσμια κατάταξη της Webometrics. Καταλαμβάνει, από το 2018, την 73η θέση διεθνώς με δείκτη H-Index 181 και 149.913 αναφορές άλλων επιστημόνων (ετεροαναφορές) στις δικές του δημοσιεύσεις.