Στην εποχή μας, η μεγαλύτερη πρόκληση στον δρόμο για την ανάπτυξη της Συναισθηματικής Τεχνητής Νοημοσύνης (Emotional ΑΙ) συνδέεται με τις εφαρμογές που θα επιτρέψουν στις μηχανές να κατανοούν τα ανθρώπινα συναισθήματα και να αποφασίζουν αναλόγως.

Η Behavioral Signals, η εταιρεία που ίδρυσαν το 2016 δύο άνθρωποι που προέρχονται από τον ακαδημαϊκό χώρο, ο Αλέξανδρος Ποταμιάνος –αναπληρωτής καθηγητής του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου ο οποίος τα τελευταία χρόνια ζει στις ΗΠΑ– και ο Shri Narayanan, αναπτύσσει εφαρμογές που μετατρέπουν τα «σήματα» από τα ανθρώπινα συναισθήματα και συμπεριφορές σε χρήσιμη πληροφορία και στοχεύει να καλύψει αυτό το σημαντικό «κενό» με τον αλγόριθμο που ανέπτυξε.

Το τεχνικό τμήμα των προγραμματιστών βρίσκεται στην Ελλάδα, ενώ το εμπορικό τμήμα βρίσκεται στο Λος Αντζελες. Η εταιρεία έχει παρουσία τόσο στις ΗΠΑ όσο και στην Αθήνα, ενώ το 2017 έλαβε χρηματοδότηση 2.500.000 δολαρίων από το αμερικανικό fund Kairos.

Η εταιρεία αποτελείται από μία ομάδα 24 ανθρώπων, που είναι μοιρασμένοι σε δύο «βάσεις» σε Αθήνα και Los Angeles, ενώ διαθέτει ήδη εμπορικά εργαλεία που μετατρέπουν τα «σήματα» από τα ανθρώπινα συναισθήματα και συμπεριφορές, όπως για παράδειγμα κατά τη διάρκεια μιας συνομιλίας με ένα call center, σε χρήσιμη πληροφορία. Με αυτόν τον τρόπο, ανοίγει ο δρόμος για καλύτερη επικοινωνία μεταξύ ανθρώπων και μηχανών, με τη διοίκηση της Behavioral Signals να θεωρεί πως βρίσκεται μπροστά από πολλούς ανταγωνιστές στην κούρσα για την εξέλιξη της τεχνητής νοημοσύνης στον τομέα των συναισθημάτων και των συμπεριφορών.

Η Behavioral Signals, έχει στην τεχνολογική της πλατφόρμα εφαρμογές που ξεκινούν από τα call centers, όπου για παράδειγμα ανάλογα με τον τόνο της φωνής του πελάτη διαμορφώνεται και η απάντηση από το κέντρο τηλεφωνικής υποστήριξης ή πωλήσεων, αλλά και δυνατότητες ενσωμάτωσης σε πλήθος εφαρμογών: από τους γνωστούς «ψηφιακούς βοηθούς» που αναπτύσσουν εταιρείες όπως η Google, η Apple και η Amazon μέχρι τα ρομπότ που στο μέλλον θα δραστηριοποιούνται σε τομείς που σήμερα φαντάζει αδύνατο, ακριβώς επειδή δεν μπορούν να αντιληφθούν συναισθήματα και συμπεριφορές του ανθρώπου, όπως η βοήθεια σε ηλικιωμένους ή σε αρρώστους και σε άλλους ανθρώπους που χρειάζονται υποστήριξη.

Ο τομέας που δραστηριοποιείται η εταιρεία θα επιτρέψει στις συσκευές, ανεξάρτητα από το αν είναι ένα ρομπότ, ένα «έξυπνο κινητό τηλέφωνο» ή ένα «έξυπνο ηχείο», να προσφέρουν καλύτερη επικοινωνία με τον χρήστη, μέσω της κατανόησης των συναισθημάτων, όπως αποτυπώνονται στον τόνο της φωνής του χρήστη. Επιτρέπει, επίσης, σε οργανισμούς να λαμβάνουν ταχύτερες και αποτελεσματικότερες αποφάσεις ακριβώς με τον ίδιο τρόπο, δηλαδή «ζυγίζοντας» τον τόνο της φωνής ενός πελάτη, για παράδειγμα κατά τη διάρκεια μιας τηλεφωνικής πώλησης ή υποστήριξης.

«O άνθρωπος πλέον έχει την τάση να συμπεριφέρεται στη μηχανή σαν να είναι άνθρωπος». Την άποψη αυτή που ανήκει στον Clifford Nass, καθηγητή στο Stanford University, ανακαλεί στη μνήμη του κατά τη συνέντευξή του στην εφημερίδα «Καθημερινή» για τη σταδιακή έλευση των συναισθηματικών ευφυών μηχανών ο συνιδρυτής και CΕO της Behavioral Signals, κ. Αλέξανδρος Ποταμιάνος.

Ο κ. Αλέξανδρος Ποταμιάνος και ο κ. Shri Narayanan, συνιδρυτές της Behavioral Signals

Η τεχνητή νοημοσύνη, στην εποχή μας, δεν περιορίζεται μόνο στη δημιουργία μηχανών όπως οι ψηφιακοί προσωπικοί βοηθοί –τύπου Alexa της Amazon– που μπορούν να ανοίξουν έναν διάλογο με τον χρήστη τους και να «εισβάλλουν» στο σπίτι και στην καθημερινότητά του. Ούτε περιορίζεται απλώς σε έναν εικονικό παρουσιαστή ειδήσεων –σαν και αυτόν που εμφανίστηκε πέρυσι στην Κίνα στο World Internet Conference– ο οποίος έχει την ικανότητα να εκφωνεί ειδήσεις υιοθετώντας ανθρώπινα χαρακτηριστικά. Σήμερα, υπάρχουν ερευνητές που προσπαθούν να εμφυσήσουν στις μηχανές και τη λεγόμενη «ενσυναίσθηση», προσδίδοντας σε αυτές «προσωπικότητα». Ένας από αυτούς είναι ο κ. Ποταμιάνος.

Μαζί με την ομάδα της εταιρείας Behavioral Signals έχει αναπτύξει τεχνολογία η οποία μπορεί να αναλύσει όχι μόνο το τί λέγεται, αλλά και το πώς λέγεται. Δηλαδή, από την ομιλία και από τον τόνο της φωνής, η τεχνολογία που έχει αναπτύξει η εταιρεία μπορεί να αναγνωρίσει τα συναισθήματα αλλά και τη συμπεριφορά του ομιλούντος. Αυτό επιτυγχάνεται από την εταιρεία χρησιμοποιώντας τα γνωστά πλέον τεχνολογικά «εργαλεία» της τεχνητής νοημοσύνης αλλά και της μηχανικής μάθησης (machine learning).

«Μέχρι σήμερα οι μηχανές αναλύουν απλώς το τι λέγεται και δίνουν απαντήσεις σε ερωτήσεις που θέτει ο χρήστης. Εμείς, ωστόσο, επεκτεινόμαστε και πέρα από αυτό. Αναλύουμε μία σειρά από συναισθήματα, από τον τόνο και τη χροιά της φωνής αλλά και τον τρόπο ομιλίας. Από αυτά τα συναισθήματα αναλύουμε και τη συμπεριφορά του ομιλούντος», τόνισε ο Έλληνας συνιδρυτής της Behavioral Signals.

«Πριν από ένα μήνα ολοκληρώσαμε και τον δεύτερο γύρο χρηματοδότησης και πλέον στόχος μας είναι να ενισχύσουμε τα έσοδά μας, να τελειοποιήσουμε τον αλγόριθμο μηχανικής μάθησης που έχουμε αναπτύξει, αλλά και να φέρουμε πιο κοντά στην πραγματικότητα την αλληλεπίδραση του ανθρώπου με τις μηχανές», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Ποταμιάνος.

Βασικός στόχος της εταιρείας είναι να δημιουργήσει μηχανές οι οποίες θα είναι σε θέση να κατανοούν τα συναισθήματα, τη διάθεση αλλά και τις προθέσεις του ανθρώπου. Με αυτόν τον τρόπο, ο ανθρώπινος νους αλληλεπιδρά με τον αντίστοιχο τεχνητό και η επιστήμη της τεχνητής νοημοσύνης έρχεται να συναντήσει αλλά και να υιοθετήσει την ανθρώπινη συναισθηματική νοημοσύνη.

Αρκετοί όμιλοι αναπτύσσουν ήδη είτε πιλοτικά έργα, είτε εμπορικές λύσεις σε συνεργασία με την Behavioral Signals, με τον κατάλογο να περιλαμβάνει διεθνή γκρουπ όπως η Disney και ελληνικούς ομίλους όπως η Εθνική Τράπεζα, ενώ οι λύσεις της εταιρείας έχουν σήμερα αρκετές εφαρμογές στον τομέα των call centers και την επόμενη διετία η ερευνητική ομάδα της θα επικεντρωθεί στο να ενισχύσει τη θέση της σε σειρά άλλων κατηγοριών, όπως τα robotics.

Πουλώντας ήδη το τεχνολογικό της εύρημα, η πρωτοπόρος στον τομέα της νεοφυής επιχείρηση το εφαρμόζει πιλοτικά σε συνεργασία με εταιρείες διαφόρων κλάδων. H Disney, για παράδειγμα, μπορεί να χρησιμοποιήσει τη συγκεκριμένη τεχνολογία σε ρομπότ που βρίσκονται στα θεματικά της πάρκα, τα οποία θα μπορούν να παρέχουν οδηγίες στους επισκέπτες και θα είναι συναισθηματικά ικανά να αντιλαμβάνονται πώς μιλάει ο καθένας και τι θέλει να πει ή να κάνει. Ο αλγόριθμος που έχει αναπτύξει η εταιρία εφαρμόζεται τόσο στην ιατρική όσο και στην ψυχολογία ως εκπαιδευτικό εργαλείο, ενώ δημιουργεί μηχανές οι οποίες μπορούν να κρατήσουν συντροφιά σε άτομα που το έχουν ανάγκη. «Το ρομπότ θα μπορεί ενδεχομένως να έχει πιο αντικειμενική κρίση σε σχέση με έναν άνθρωπο, ενώ παράλληλα θα μπορεί να δείξει μεγαλύτερη ανοχή απέναντι σε μια αρνητική συμπεριφορά», τόνισε ο κ. Ποταμιάνος.

Η κατασκευή μιας συναισθηματικά ευφυούς μηχανής η οποία θα έχει ιδιότητες της ανθρώπινης φύσης, αναδεικνύει ομολογουμένως και ορισμένα ηθικά ζητήματα. Από τη στιγμή, δηλαδή, που η μηχανή αποκτά «προσωπικότητα», εξελίσσεται σε κάποιου είδους ον, το οποίο μπορεί να αναπτύξει συναισθηματικούς δεσμούς με έναν άνθρωπο.

«Στο μέλλον θα υπάρχουν ρομπότ τα οποία θα θυμίζουν ακόμη και κοντινά μας πρόσωπα. Για τον λόγο αυτό, εάν κάποιος κλείσει τον διακόπτη του, είναι σαν να το σκοτώνει, προκαλώντας δυσάρεστα συναισθήματα σε αυτόν που το χρησιμοποιεί. Εάν θα είναι βιονικός άνθρωπος ή εάν θα έχει εμφυτεύματα στον εγκέφαλό του για να ανταγωνιστεί τα ρομπότ είναι ερωτήματα τα οποία ακόμη παραμένουν αναπάντητα», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Ποταμιάνος.

Ίσως ακόμη όλα αυτά να μοιάζουν με κάποιο σενάριο επιστημονικής φαντασίας, όμως η Behavioral Signals υπολογίζει πως η αναδυόμενη τεχνολογία της συναισθηματικής τεχνητής νοημοσύνης θα έχει ωριμάσει σε μία τετραετία από τώρα. Ατενίζοντας το μέλλον, η εταιρεία προσπαθεί να διαβλέψει τη μορφή και τον ρόλο του ανθρώπου σε έναν κόσμο όπου εκείνος και τα ρομπότ θα υποχρεωθούν να συνυπάρξουν.