Ο θησαυρός της ορεινής Κορινθίας
Στη δυτική πλευρά του νομού Κορινθίας και στις παρυφές των βουνών Χελμού και Ζήρειας, βρίσκεται η περιοχή του Φενεού, η οποία χαρακτηρίζεται από τοπία που παραπέμπουν σε εικόνες της Ελβετίας, με αξιοθέατα και φυσικές ομορφιές, ενώ η σχετικά μικρή απόστασή της από την Αθήνα την κάνει έναν δελεαστικό προορισμό για ολιγοήμερες εκδρομές.
Ο Δήμος Φενεού βρίσκεται σε μία επικλινή τοποθεσία με υψόμετρο βάσης 912 μέτρα και κορυφής 1.024 μέτρα. Η αρχαία Φενεός ήταν μια σπουδαία πόλη-κράτος της Αρκαδίας και τα τελευταία χρόνια, η αρχαία πόλη έχει ανασκαφεί και πλέον είναι επισκέψιμη.
Έχουν ανακαλυφθεί τα αρχαία τείχη, ο ναός του Ασκληπιού, πολλά ερείπια αρχαίων κτιρίων, αγάλματα και μέλη αγαλμάτων και πινακίδες που βρίσκονται στο αρχαιολογικό μουσείο στο Μεσινό. Επίσης, ο επισκέπτης μπορεί να δει και τις καταβόθρες οι οποίες υπάρχουν και λειτουργούν ακόμα και σήμερα.
Σύμφωνα με τον Όμηρο, Φενεάτες έλαβαν μέρος στον Τρωικό Πόλεμο. Την ύπαρξη πόλης στην περιοχή του Φενεού την αναφέρει και ο Παυσανίας στα βιβλία με τις περιηγήσεις του. Βεβαίως, τα αρχαιολογικά ευρήματα που έχουν βρεθεί στη περιοχή του Φενεού δεν αφήνουν καμία αμφιβολία ότι αυτός ο τόπος κατοικείται από την αρχαιότητα. Την εποχή εκείνη ο Φενεός άνηκε στην Αρκαδία και όχι στην Κορινθία όπως ανήκει στα νεότερα, και συγκεκριμένα στα τελευταία 100 χρόνια.
Οι κάτοικοι των χωριών του Φενεού προσέφεραν τις υπηρεσίες τους στο ελληνικό έθνος κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας -μαρτυρίες κάνουν λόγο για μεγάλη μάχη με τους Τούρκους στην περιοχή του σημερινού χωριού Μάτι- ενώ σύμφωνα με κάποιες φήμες η επανάσταση επρόκειτο να αρχίσει από το Μοναστήρι του Αγιου Γεωργίου αλλά τελικά ξεκίνησε από τα Καλάβρυτα. Στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, επίσης, οι Φενεάτες πήραν και αυτοί μέρος με τους περισσότερους να έχουν πολεμήσει στη μάχη της Κρήτης.
Η ορεινή περιοχή του Φενεού εκτείνεται σε ένα μεγάλο οροπέδιο, στεφανωμένο από πυκνά δασώδη βουνά, γειτονεύοντας δυτικά με το νομό Αχαΐας και νότια με το νομό Αρκαδίας. Περιλαμβάνει τμήμα του Χελμού, το μεγαλύτερο μέρος του όρους Κυλλήνη (Ζήρεια) και τις πρώην κοινότητες Μοσιάς, Μεσινού, Ματίου, Αρχαίας Φενεού (Καλυβίων), Γκούρας, Στενού, Συβίστας, Πανοράματος και Ταρσού, με έδρα τη Γκούρα.
Στα έρημα χωριά του Άνω και Κάτω Ταρσού, το πιο σημαντικό αξιοθέατο είναι το έρημο μοναστήρι της Παναγίας του Βράχου, χτισμένο στη σκιά ενός τεράστιου βράχου που φέρνει στον επισκέπτη συνειρμούς από Μετέωρα και προσφέρει θαυμάσια θέα προς τη Ζήρεια, ειδικά τα χειμωνιάτικα απογεύματα.
Από την ιστορική Μονή του Αγίου Γεωργίου -ιδρύθηκε τον 14ο αιώνα και κατά τους χρόνους της Επανάστασης του 1821 είχε λειτουργήσει σαν Αρχηγείο της Φιλικής Εταιρείας- ο δρόμος οδηγεί στη Συβίστα, το Στενό και τη Γκούρα.
Στη Γκούρα, μπορεί θαυμάσει κανείς την πανέμορφη πλατεία με την επιβλητική πετρόχτιστη εκκλησία, αλλά και τα αρχοντικά του 19ου αιώνα, κατοικίες των οπλαρχηγών της Επανάστασης. Εκεί θα βρεί ξενώνες και ταβέρνες, αλλά και εμπορικά μαγαζιά όπου μπορεί να προμηθευτεί ντόπια κρέατα και παραδοσιακά προϊόντα.
Νότια της Γκούρας βρίσκεται το Μεσινό και πολύ κοντά του, λίγο δυτικότερα, βρίσκονται τα ερείπια της Αρχαίας Φενεού. Στο Στενό, ένα όμορφο χωριό σχεδόν ανέγγιχτο από το χρόνο, ο επισκέπτης μπορεί να κάνει μια στάση για να ξεδιψάσει στη βρύση του χωριού, που πηγάζει από τον πλάτανο της πλατείας, και είναι μία ευφυής κατασκευή των κατοίκων. Ακολουθώντας το δρόμο βόρεια, που ακολουθεί την κοίτη του Όλβιου ποταμού, το τοπίο είναι απολαυστικό μέσα στο ελατοδάσος.
Μετά το Στενό συνεχίζει προς βορρά ακολουθώντας την κοίτη του ποταμού Όλβιου και η παράκαμψη δυτικά προς τον Ταρσό οδηγεί στο Φενεό με τα παραδοσιακά πετρόκτιστα σπίτια και το Λαογραφικό Μουσείο του, γεμάτο με μνήμες και παραδόσεις του τόπου.
Κοντά στην αρχαία Φενεό, σε υψόμετρο 1.000 μέτρων, βρίσκεται το χωριό Πανόραμα, με τον περίφημο Βυζαντινό Ναό του Αγίου Δημητρίου, ενώ κατηφορίζοντας από τη δυτική πλευρά της Ζήρειας και με καταπληκτική θέα, συναντάμε τη Μοσιά, χτισμένη σε πλαγιά πάνω από τον κάμπο με αμφιθεατρική κλίση και λίγο μετά, φθάνουμε στο Μάτι, γνωστό και ως Γκιόζα.
Λίγο ψηλότερα από τη λεκάνη του Φενεού, περικυκλωμένη από τα Αροάνια Όρη και τις κορυφές της Κυλλήνης, βρίσκεται η καταγάλανη τεχνητή λίμνη Δόξα, σε υψόμετρο 900 μέτρων, στον Αρχαίο Φενεό Κορινθίας. Η κατασκευή της ολοκληρώθηκε στα τέλη της δεκαετίας του ‘90, αξιοποιώντας τον χείμαρρο Δόξα που ρέει σε εκείνη την περιοχή.
Με την κατασκευή φράγματος, η λίμνη Δόξα εξυπηρετεί τις αρδευτικές ανάγκες των καλλιεργειών της περιοχής και έκανε την περιοχή ακόμη πιο όμορφη, χαρίζοντάς της σημαντικό οικολογικό ενδιαφέρον. Ακόμη, τους καλοκαιρινούς μήνες ο επισκέπτης μπορεί να απολαύσει και το μπάνιο του.
Μέσα στη λίμνη, πάνω σε μια στενή λωρίδα γης, βρίσκεται το εκκλησάκι του Αγίου Φανουρίου ή Παλαιομονάστηρο, με πρόσβαση από την μια μεριά της λίμνης, ενώ στο δασωμένο βουνό δεσπόζει η μονή Φενεού. Ο δρόμος γύρω από τη λίμνη προσφέρεται για περιπάτους και για ποδηλατάδες, αλλά και για βόλτες με άλογα.
Η μοναδικότητά της οφείλεται στο μεγάλο οροπέδιο που βρίσκεται ανάμεσα στα βουνά Ζήρεια και Χελμός καθώς και στα 9 χωριά που σχεδόν κυκλικά περιστοιχίζουν την περιοχή του Φενεού.
Στην περίμετρο της λίμνης ζουν και ελεύθερα άλογα, μάλιστα κάποια από αυτά έχουν εξημερωθεί και ο επισκέπτης -ειδικά τον χειμώνα- μπορεί να κάνει βόλτα με αυτά.
Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι ο Φενεός έχει χαρακτηριστεί ως «Κορινθιακή Ελβετία» για την εκπληκτική του ομορφιά. Έλατα, πεύκα και βουνά, ειδικά κατά τη διάρκεια του χειμώνα όταν είναι χιονισμένα, δίνουν στον επισκέπτη την αίσθηση ενός αλπικού τοπίου. Όλα τα χαρακτηριστικά του Φενεού και της γύρω περιοχής τον καθιστούν ως έναν εξαιρετικό προορισμό για μία Σαββατοκυριακάτικη ή ακόμα και για μία ολιγοήμερη απόδραση από την πρωτεύουσα.