Ερευνητές της ΙBM Research στη Ζυρίχη της Ελβετίας, με επικεφαλής τον Ευάγγελο Ελευθερίου, δημιούργησαν τεχνητούς νευρώνες που μιμούνται τη λειτουργία των πραγματικών (βιολογικών) νευρώνων, χρησιμοποιώντας ειδικά υλικά -τα λεγόμενα «αλλαγής φάσης»- για την αποθήκευση και την επεξεργασία των δεδομένων. Παίρνοντας έμπνευση από τον τρόπο που λειτουργεί ο ανθρώπινος εγκέφαλος, οι επιστήμονες θεωρούσαν επί δεκαετίες ότι είναι δυνατό να μιμηθούν τις δυνατότητες επεξεργασίας πληροφοριών των εγκεφαλικών κυττάρων (νευρώνων).

Το να το αποδείξουν και να δημιουργήσουν νευρώνες με τόσο μεγάλη υπολογιστική δύναμη ήταν μεγάλη πρόκληση. Σήμερα όμως, είναι γεγονός. Το βήμα αυτό είναι σημαντικό για την ανάπτυξη ολοκληρωμένων νευρομορφικών τεχνολογιών, οι οποίες θα επιτρέψουν τη δημιουργία ενεργειακά αποδοτικών και πολύ γρήγορων «τσιπ», κατάλληλων για εφαρμογές γνωσιακής υπολογιστικής (cognitive computing), κάτι που σύμφωνα με την IBM είναι το μέλλον της πληροφορικής.

«Ερευνούμε για πάνω από μια δεκαετία τα υλικά αλλαγής φάσης για εφαρμογές δημιουργίας νέων μνημών και η πρόοδός μας είναι εντυπωσιακή κατά τους τελευταίους 24 μήνες», δηλώνει ο Έλληνας επιστήμονας πίσω από την ανακάλυψη, Ευάγγελος Ελευθερίου, ο οποίος έχει μια μεγάλη ερευνητική καριέρα στην ΙΒΜ, με αποκορύφωμα τους τεχνητούς νευρώνες.

Οι επιστήμονες έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό νανοτεχνολογίας Nature Nanotechnology. Ανάμεσα στους ερευνητές που έκαναν την ανακάλυψη, βρίσκεται και η επίσης Ελληνίδα, Αγγελική Πανταζή.

Οι τεχνητοί νευρώνες που σχεδιάστηκαν από την ομάδα της Ζυρίχης, περιλαμβάνουν υλικά όπως το τελλουρίδιο του γερμανίου-αντιμονίου, που έχει δύο φάσεις, μια άμορφη και μια κρυσταλλική. Το υλικό αυτό είναι η βάση των δίσκων Blu – Ray. Ωστόσο οι νευρώνες αυτοί δεν αποθηκεύουν πληροφορίες: είναι αναλογικοί όπως και οι συνάψεις νευρώνων στους εγκεφάλους μας.

Ο Ευάγγελος Ελευθερίου είναι επικεφαλής του τμήματος τεχνολογιών αποθήκευσης της IBM Research στη Ζυρίχη. Σπούδασε στην Πάτρα και συνέχισε τις σπουδές του στον Καναδά. Εντάχθηκε στο δυναμικό της IBM το 1986. Το τμήμα Cloud and Computing Infrastructure, του οποίου είναι επικεφαλής, επικεντρώνεται στην παραγωγή υλικών αποθήκευσης, αποθήκευσης μεγάλου όγκου δεδομένων, microserver/cloud server και σε τεχνολογίες υψηλής ταχύτητας.

Η Αγγελική Πανταζή σπούδασε στο Πανεπιστήμιο Πατρών στο τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Τεχνολογίας Υπολογιστών. Εντάχθηκε στο δυναμικό της IBM το 2002.  Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα περιλαμβάνουν τεχνικές σάρωσης-ανίχνευσης με έμφαση στην υψηλής ταχύτητας νανοτοποθέτηση και στις νευρομορφικές τεχνολογίες.